Trao đổi trong Talk show Phố Tài Chính (The Finance Street Talk Show) trên VTV8, bà Nguyễn Thị Hằng Nga, CFA, Phó Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank (VCBF) đánh giá, phụ nữ ngày càng tham gia đầu tư tài chính nhiều hơn. Với đặc tính tỉ mẩn, chỉn chu và luôn chuẩn bị cho những tình huống có thể xảy ra trong tương lai…mà kết quả đầu tư của nữ giới thường hiệu quả hơn nam giới, nhất là trong bối cảnh khó khăn.

BTV Mùi Khánh Ly: P hụ nữ tham gia đầu tư tài chính ngày càng nhiều hơn, vậy theo bà, chất lượng đầu tư của phụ nữ liệu có thua kém nam giới hay không?

Bà Nguyễn Thị Hằng Nga, CFA, Phó Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank (VCBF)

QUẢNG CÁO

Số liệu gần nhất ở VCBF cho thấy khoảng 48,5% nhà đầu tư là nữ và chiếm khoảng 49,5% về giá trị. Tuy nhiên, nếu mà so sánh hai quỹ mà thành lập gần nhau là quỹ cổ phiếu hàng đầu VCBF-BCF và quỹ cân bằng chiến lược VCBF-TBF cho thấy quỹ cân bằng chiến lược lại có tỷ lệ nhà đầu tư nữ tham gia nhiều hơn chiếm trên 51% và giá trị đầu tư chiếm khoảng gần 54%. Điều này cho thấy nhà đầu tư nữ có xu hướng lựa chọn các khoản đầu tư có tính rủi ro thấp hơn, an toàn hơn. Tuy vậy, cũng có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng mặc dù nhà đầu tư nữ ít mạo hiểm nhưng lợi nhuận mà họ đạt được thì lại cao hơn so với nhà đầu tư nam. Một nghiên cứu của Fidelity Investment cho thấy trong vòng 10 năm, từ tháng 1/2011 đến tháng 12/2020, lợi nhuận trung bình của các nhà đầu tư nữ cao hơn so với cả các nhà đầu tư nam khoảng 0,4%.

Nhiều ý kiến đánh giá, trên thế giới thường có những nhà đầu tư huyền thoại là nam giới, hay các chủ doanh nghiệp đình đám cũng là nam giới…còn nữ thì có vẻ ít hơn, theo bà vì sao?

Có thể nói ngành quản lý quỹ cũng có phần thống trị bởi nam giới. Theo thống kê của Hiệp hội CFA, chỉ có một người phụ nữ trong tổng số 5 thành viên của Hiệp hội thôi, tức là chỉ chiếm khoảng 20%. Và số lượng nữ giới là thành viên của hiệp hội và quản lý quỹ hay lãnh đạo công ty quản lý quỹ chiếm khoảng 10%. Điều đó cho thấy hầu hết ngành quản lý quỹ là do nam giới làm chủ. Và giải thích cho điều này cũng có thể lý do bởi ngành này yêu cầu sự di chuyển nhiều, đặc biệt là những quỹ đầu tư ở trên toàn thế giới hay là đầu tư vùng. Và đó là một cản trở rất lớn cho các nhà đầu tư nữ.

Những người phụ nữ làm trong ngành thường ở các vị trí như phân tích về kết quả đầu tư hay giám sát tuân thủ, hoặc quản lý rủi ro. Và điều đó cũng giải thích tại sao những nhà đầu tư lớn, huyền thoại trên thế giới chủ yếu là nam giới. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần lưu ý, trong một cuốn sách viết về phong cách đầu tư của Warren Buffett thì cuốn sách này đã viết là Warren Buffett đầu tư như một phụ nữ với 8 lý do họ đưa ra. Trong đó, một số lý do chính, đó là phụ nữ thì thường giao dịch ít hơn, cẩn thận hơn và không tự tin thái quá. Trong khi nam giới thì thường nghĩ mình biết mọi thứ, còn nữ giới thì lại biết rõ những cái gì họ không biết. Và họ thường tránh được sự mạo hiểm tốt hơn, chính vì thế mà kết quả của họ tốt hơn.

Hiện nay trong bối cảnh thị trường tài chính trong và ngoài nước gặp những khó khăn nhất định như lãi suất cao, lạm phát chưa thực sự thuyên giảm…theo đánh giá của bà, nhà đầu tư nữ giới đã và đang trải qua giai đoạn này như như thế nào?

Phụ nữ thường sẽ kiên nhẫn hơn và họ sẽ nắm giữ các khoản đầu tư dài hơn và giao dịch ít hơn. Có những nghiên cứu cho thấy là thời gian nắm giữ trung bình của các nhà đầu tư nữ ở Mỹ vào khoảng 10,7 năm so với nam chỉ là 8,3 năm thôi. Hay như các quỹ của chúng tôi thì số lượng nhà đầu tư nữ có thời gian ở lại với quỹ cao hơn so với nam giới khoảng 34% đến 54%, tùy thuộc vào quỹ. Họ nắm giữ trung bình khoảng hơn 1.030 ngày so với nam giới chỉ khoảng dưới 800 ngày thôi. Điều đó cho thấy nhà đầu tư nữ sẽ ít bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh hơn. Hay những nghiên cứu gần đây khi thị trường rất biến động năm 2022 thì số lượng nhà đầu tư nữ rút khỏi thị trường hay dừng các khoản đầu tư cho kế hoạch hưu trí của họ ít hơn rất nhiều so với nam giới. Và thực tế đã chứng minh là khi đầu tư thì việc chúng ta mua bán liên tục sẽ có kết quả không bằng việc chúng ta liên tục đầu tư và đầu tư có kỷ luật. Và như vậy thì dẫn đến kết quả của nhà đầu tư nữ thường sẽ tốt hơn nam, kể cả trong bối cảnh thị trường có biến động.

Trong một nghiên cứu của Investment Metric cho thấy, những quỹ mà quản lý bởi nữ giới hay đồng quản lý bởi nữ giới có lợi nhuận trong vòng 9 tháng năm 2022 là cao hơn so với các quỹ quản lý bởi nam giới khoảng 3,3%. Và đây giai đoạn thị trường rất biến động.

Với VCBF, bản thân chúng tôi cũng luôn luôn thực hiện chiến lược đầu tư nắm giữ và năm 2022, quỹ cổ phiếu BCF của chúng tôi có tỷ lệ chuyển đổi danh mục chỉ là 17,3% thôi, tương ứng với việc nắm giữ trung bình khoảng 5,8 năm. Tuy vậy thì lợi nhuận của quỹ lại vượt trội so với chỉ số tham chiếu của quỹ khoảng 18,5%. Và trong tương lai, chúng tôi sẽ tiếp tục đầu tư nắm giữ tương tự như BCF, đầu tư vào những cổ phiếu hàng đầu, những cổ phiếu tốt nhất trong những giai đoạn khó khăn, họ có khả năng vượt qua khó khăn…Hay những công ty có tỷ lệ vay nợ thấp họ sẽ ít bị ảnh hưởng bởi môi trường lãi suất cao. Và khi khủng hoảng qua đi thì những công ty đấy cũng là những công ty hồi phục nhanh nhất.

Bà đánh giá năm nay nền kinh tế nói chung và thị trường tài chính nói riêng sẽ như thế nào?

VCBF không bao giờ dự đoán về thị trường. Nhưng chúng tôi cũng có đánh giá những yếu tố có thể ảnh hưởng đến thị trường. Năm nay, chúng tôi nhận thấy là áp lực tăng lãi suất vẫn còn. Bởi lạm phát tháng một của Mỹ vẫn tăng 0,5%, PCE cũng tăng 0,6%. Sau số liệu về lạm phát tháng một đó, hầu hết nhà đầu tư cũng khá thận trọng đối với chính sách tiền tệ của Mỹ. Và bây giờ thị trường đang đánh giá là Mỹ có thể sẽ phải tăng lãi suất thêm khoảng 0,75% nữa, hoặc cũng có thể chia thành hai hoặc ba lần. Như vậy sẽ đưa lãi suất đỉnh của Mỹ lên tới 5,25 cho đến 5,5% và đây là mức rất cao. Điều này cũng cho thấy là lãi suất cao này có thể kéo dài đến hết năm 2023 và FED có thể chỉ giảm lãi suất trong năm 2024.

Tuy vậy, tôi thấy rằng chu kỳ kinh tế này rất khác so với các chu kỳ trước, bởi vì nó bị ảnh hưởng dịch Covid. Như tại Mỹ, mặc dù là khối sản xuất có giảm, như quý 3 tăng trưởng của khối sản xuất giảm 1,3% nhưng khối dịch vụ lại tăng 4,9%, và được kỳ vọng sẽ vẫn tiếp tục tăng trưởng trong thời gian tới và nó sẽ hỗ trợ cho nền kinh tế Mỹ. Kinh tế Trung Quốc cũng đang mở cửa dần trở lại có thể hỗ trợ cho các nước. Còn về Việt Nam, như năm ngoái chúng ta phải đối mặt với tỷ giá tăng, vừa có các sự kiện như Vạn Thịnh Phát, SCB. Năm nay tôi nghĩ tình trạng có nhiều sự kiện xảy ra cùng một lúc như vậy xác suất sẽ thấp hơn. Tuy nhiên, cũng có một vấn đề đáng lưu ý là số lượng, giá trị trái phiếu doanh nghiệp đến hạn trong năm 2023 là rất lớn, khoảng 250.000 tỷ đồng và trong đó có hơn 90.000 tỷ đồng từ các công ty bất động sản. Tuy vậy thì bản thân kinh tế Việt Nam cũng có rất nhiều điểm sáng, giá trị FDI giải ngân trong vòng 3 năm, từ 2020 đến năm 2022 đạt trên 60 tỷ USD sẽ thúc đẩy hoạt động sản xuất, tạo ra xuất khẩu trong thời gian tới. Hay việc Trung Quốc mở cửa và khách du lịch Trung Quốc kỳ vọng quay trở lại Việt Nam kể từ cuối năm 2023, cũng như kỳ vọng Chính phủ thúc đẩy đầu tư công… Quan trọng là những khó khăn thị trường đã lường trước được rồi.

Và những khó khăn kể trên liệu có làm ảnh hưởng đến việc nữ giới tham gia trên thị trường tài chính hay không?

Trong những giai đoạn thị trường khó khăn như vậy thì chính là cơ hội để cho nhà đầu tư đầu tư. Và đối với cả những nhà đầu tư nữ, khi họ có thể vượt qua những giai đoạn khó khăn, nắm giữ những khoản đầu tư hay tiếp tục đầu tư trong những giai đoạn thị trường biến động thì khi thị trường phục hồi, họ sẽ là những người được hưởng lợi nhất.