Sau một thời gian dài thị trường chứng khoán sụt giảm mạnh liên tiếp, đã bắt đầu xuất hiện những phiên phục hồi. Theo các chuyên gia, nếu xét về bối cảnh kinh tế vĩ mô trong và ngoài nước thì hiện các yếu tố chính vẫn đang có những cải thiện đáng kể, cũng như kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp trong quý 3 cũng tích cực hơn so với các quý trước, qua đó giúp thị trường chứng khoán hồi phục.

Tại Talkshow Phố Tài chính trên VTV8, ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn Đầu tư Maybank Investment Bank đã có những chia sẻ về xu hướng thị trường cũng như cơ hội đầu tư trong những tháng cuối năm.

BTV Mùi Khánh Ly: Thị trường trong vài tuần trở lại đây đã có sự giảm liên tiếp, xen lẫn với đó là những phiên phục hồi nhưng rồi lại giảm sâu hơn, ông đánh giá như thế nào về điều này?

QUẢNG CÁO

Ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn Đầu tư Maybank Investment Bank

Chúng ta thấy rõ là xu hướng của thị trường chứng khoán trong gần 2 tháng vừa qua là xu hướng giảm, đặc biệt trong giai đoạn khoảng vài tuần gần đây, mỗi lần nhà đầu tư cứ kỳ vọng thị trường phục hồi thì thị trường lại có những phiên giảm sâu hơn, đã làm nhiều nhà đầu tư hụt hẫng. Tuy nhiên trong những phiên gần đây, xu hướng của thị trường phục đã hồi tương đối rõ nét hơn, nhưng xu hướng này có bền vững hay không? Theo quan sát của tôi, đây là yếu tố hỗ trợ thị trường về mặt kỹ thuật, ngoài ra thông tin về Cục Dự trữ liên bang Mỹ đã tạm ngừng tăng lãi suất và giữ nguyên lãi suất ở trong giai đoạn này và trong hai cuộc họp mới nhất của họ đều giữ nguyên, đã mở ra sự kỳ vọng cho các nhà đầu tư về việc kỷ nguyên tiền đắt có thể sẽ sớm kết thúc. Dĩ nhiên việc giảm lãi suất có thể không diễn ra ngay lập tức, nhưng việc mặt bằng lãi suất đạt đỉnh cũng sẽ mở ra xu hướng này. Điều này cũng đã giúp cho đồng USD sau một giai đoạn tăng mạnh đã có xu hướng điều chỉnh trở lại, mặc dù mức giảm cũng khá nhẹ, nhưng giúp cho các nhà đầu tư kỳ vọng dòng tiền sớm trở lại trên những kênh đầu tư có độ rủi ro cao như thị trường cổ phiếu.

Theo ông, điều gì khiến nhà đầu tư đã bán mạnh trong những tuần trước?

Một trong những lý do đầu tiên đó là trong suốt năm 2023, đặc biệt giai đoạn 8 tháng đầu năm 2023, thị trường chứng khoán đã tăng ở mức độ rất mạnh mẽ và nhiều cổ phiếu, thậm chí có mức tăng tính bằng lần và có mức định giá còn cao hơn cả vào thời điểm hoàng kim của thị trường, lúc đó chỉ số VN-Index ở mức trên 1.500 điểm. Trong khi bối cảnh nền kinh tế dù liên tục được cải thiện, các doanh nghiệp cũng làm ăn tốt hơn nhưng tốc độ cải thiện cũng như hiệu quả sản xuất kinh doanh không thể nào nhanh như tốc độ tăng giá của cổ phiếu. Và khi thị trường tăng và nhiều mã cổ phiếu đã tăng tính bằng lần trong suốt giai đoạn 8 tháng vừa qua, nhà đầu tư đã quyết định tham gia lớn hơn và sử dụng đòn bẩy nhiều hơn. Chính vì vậy, khi thị trường điều chỉnh đến một mức độ nào đó sẽ khiến lực bán giải chấp này mạnh hơn và có thể đẩy cho thị trường xuống sâu hơn.

Vẫn còn những lo ngại về các biến số trên toàn cầu về lãi suất vẫn ở mức cao và lạm phát có dấu hiệu tăng lại…và nhà đầu tư nước ngoài cũng bán ròng thời gian này, ông đánh giá như thế nào về điều này?

Theo tôi thấy chính sách tiền tệ nói chung trên thế giới, đặc biệt tại khu vực Mỹ và Châu Âu vẫn thiên về hướng phải thắt chặt nhiều hơn. Ngay cả trong trường hợp FED không nâng lãi suất nữa, họ vẫn sẽ duy trì điều này thêm một khoảng thời gian nữa có thể rất dài. Ví dụ như giữa năm nay, dự báo FED có thể hạ lãi suất khoảng 4 lần vào năm 2024 và mức hạ có thể lên tới khoảng 0,5 điểm % mỗi lần. Tuy nhiên với biểu đồ Dot Plot mới nhất của FOMC cho thấy điều này có khả năng chỉ ở mức 2 lần vào năm sau và sớm nhất phải giữa năm 2024, chứ không thể nằm ở trong khoảng quý I được. Và mức điều chỉnh hạ cũng chỉ ở mức khoảng 0,25 điểm %, thấp hơn một nửa so với những dự báo trước đó. Điều này sẽ ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán trong trung và dài hạn. Nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng nhiều tháng liên tiếp, dù tỷ trọng trên thị trường không quá lớn nhưng cũng tác động tới tâm lý nhà đầu tư. Việc thị trường chứng khoán phục hồi cũng là một điều tốt nhưng các nhà đầu tư cần phải thận trọng, thị trường sẽ mang tính chất phục hồi nhiều hơn là tăng mạnh như giai đoạn trong 8 tháng đầu năm 2023.

Sau một thời gian dài giảm mạnh, thị trường đã xuất hiện những phiên phục hồi, tuy nhiên nhà đầu tư vẫn đang băn khoăn, liệu đã đi qua vùng “đáy” của thị trường hay chưa? Bởi trước đó cũng có những phiên phục hồi nhưng rồi lại nhanh chóng quay đầu giảm sâu hơn, theo ông thì sao?

Câu hỏi này cũng chính là câu hỏi mà rất nhiều nhà đầu tư hỏi tôi ở trong giai đoạn này. Hiện nay tôi đang đề ra hai kịch bản. Thứ nhất, nếu vùng 1.020 giữ vững được trong tháng 11 có thể xem đây là đáy trung hạn. Tuy nhiên, trong kịch bản xấu hơn, nếu vùng này bị xuyên qua thì có thể giảm xuống tiếp. Tuy nhiên, tôi kỳ vọng thị trường vẫn giữ được kịch bản tích cực, xu hướng thị trường sẽ lập đáy trung hạn. Nhưng nhà đầu tư nên lưu ý ngay cả trong trường hợp đáy được xác lập, đáy nhiều khả năng sẽ đi theo mô hình chữ U nhiều hơn mô hình chữ V, có nghĩa giá cổ phiếu sẽ rất khó để bật nhanh lên giống như giai đoạn trước và nó sẽ cần một thời gian tích lũy. Bởi dòng tiền trong giai đoạn vừa qua ở mức khá thấp so với giai đoạn hoàng kim của 8 tháng đầu năm nay, nên thị trường trong giai đoạn hiện nay theo tôi thấy có lợi thế đối với những nhà đầu tư trung và dài hạn và đang còn tiền mặt.

Vậy nhà đầu tư nên làm gì vào thời điểm này?

Kết quả kinh doanh quý III vừa qua chúng ta thấy có một số ngành nghề có bức tranh tương đối sáng hơn so với quý I và quý II, được dự báo sẽ tốt hơn nữa trong quý IV và trong năm sau. Chúng ta cần phải lưu ý những yếu tố này lại mang tính chất trung và dài hạn nhiều hơn. Theo tôi thấy những nhóm ngành sẽ có cơ hội khá tốt nhưng sẽ mang tính trung hạn và có thể rơi vào năm 2024 khi hiện nay đã là quý cuối cùng của năm 2023, đó là những mã thuộc ngành năng năng lượng, tập trung nhiều vào những nhóm năng lượng mới, năng lượng xanh, năng lượng sạch. Nhóm thứ hai theo tôi đánh giá nhóm ngành vận tải, có triển vọng khi kinh tế phục hồi tốt hơn như vận tải đường hàng không. Một nhóm tiếp theo là nhóm ngành công nghệ, nhất là trong giai đoạn 2 năm gần đây như chúng ta thấy AI-trí tuệ nhân tạo được nhắc đến rất nhiều nên những công ty hoạt động trong lĩnh vực công nghệ trong ngắn hạn, trung hạn và cả dài hạn đều sẽ có sự tăng trưởng. Một nhóm ngành nữa là nhóm cổ phiếu bất động sản, những doanh nghiệp và những cổ phiếu nào vẫn còn tồn tại được, vượt qua được giai đoạn khó khăn vừa qua sẽ là những cổ phiếu rất tiềm năng.

Đối với những nhà đầu tư ngắn hạn cần phải lưu ý sẽ phải chia ra ít nhất hai nhóm. Nhóm thứ nhất là những nhà đầu tư đang full cổ phiếu và full đòn bẩy thì những thời điểm thị trường phục hồi tốt, họ có thể tranh thủ giảm bớt tỷ trọng cổ phiếu để thu trở lại tiền mặt, tạo ra một thanh khoản cho danh mục đầu tư của mình, khi đó chúng ta mới có cơ hội tiếp theo. Đối với những nhà đầu tư ngắn hạn thích trading đang có một tỷ trọng tiền mặt tương đối tốt thì cũng có thể lướt ngắn hạn và tận dụng những cơn sóng nhỏ.