Cách đây không lâu, số lượng doanh nghiệp vốn hóa tỷ đô trên TTCK Việt Nam lúc đỉnh điểm đã xấp xỉ ngưỡng 70 doanh nghiệp thì trong thời gian gần đây con số này đã sụt giảm đang kể. Sự trồi sụt của thị trường chứng khoán đã khiến hàng loạt cổ phiếu sụt giảm mạnh, vốn hóa doanh nghiệp theo đó cũng giảm sâu.

Tính theo số liệu chốt ngày 21/10/2022, trên cả 3 sàn HoSE, HNX, UPCom có tổng cộng 42 doanh nghiệp vốn hóa trên 1 tỷ USD (trên 24.560 tỷ đồng), giảm 22 doanh nghiệp so với thời điểm đầu tháng 4 và hụt 17 doanh nghiệp so với đầu năm 2022.

Trong danh sách tạm “chia tay” cột mốc tỷ đô vốn hóa, có những cái tên đáng chú ý gồm có Đạm Phú Mỹ (DPM), Khang Điền (KDH), Ngân hàng Hàng Hải Việt Nam (MSB), PV Power (POW), Vefac (VEF)… Thậm chí, sàn HNX cũng “sạch bóng” không còn đại diện nào trong danh sách này sau khi đại diện cuối là KSFinance (KSF) rời nhóm.

QUẢNG CÁO

Tổng vốn hóa của 42 doanh nghiệp “tỷ đô” hiện lên tới hơn 3,6 triệu tỷ đồng, tương ứng 148 tỷ USD, giảm mạnh 96 tỷ USD so với hồi đầu năm. So với tổng vốn hóa thị trường chứng khoán Việt Nam là 4,37 triệu tỷ đồng thì quy mô vốn hóa 42 doanh nghiệp tỷ đô này chiếm tới 83%.

Xét về sự phân bổ của các sàn, trong số 42 doanh nghiệp tỷ USD hiện tại có đến 34 đại diện đang niêm yết trên sàn HoSE. So với thời điểm 6 tháng trước, danh sách doanh nghiệp tỷ USD trên HoSE đã rụng bớt 15 cái tên. Thời điểm thị trường lên đỉnh có đến 3 doanh nghiệp có vốn hóa trên 10 tỷ USD gồm Vietcombank (VCB), Vingroup (VIC) và Vinhomes (VHM) nhưng đến nay vốn hóa 2 cái tên “họ” Vingroup đã giảm xuống dưới mức 9 tỷ USD.

Thời kỳ đỉnh cao, UpCOM cũng từng đóng góp đến 12 đại diện trong câu lạc bộ tỷ USD vốn hóa. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, 4 cái tên gồm VEF, FPT Telecom (FOX), Masan MeatLife (MML), Masan High-Tech Materials (MSR) đã rời nhóm. Danh sách tỷ USD vốn hóa trên sàn này chỉ còn lại 8 cái tên, gồm 6 doanh nghiệp có vốn nhà nước và 2 doanh nghiệp tư nhân là Masan Consumer (MCH) và Sunshine Homes (SSH).

Ngoài nguyên nhân chính là thị giá cổ phiếu giảm mạnh trong bối cảnh thị trường không thuận lợi, yếu tố đồng VND mất giá so với đồng USD cũng khiến nhiều số lượng thành viên trong CLB tỷ đô vốn hoá giảm bớt. Mức vốn hoá quy đổi từ VND sang USD sụt giảm đáng kể so với thời kỳ trước (từ khoảng 23.000 VND/USD, hiện đã lên sát ngưỡng 25.000 đồng/USD). Từ đây, nhiều doanh nghiệp phải “tạm xa” danh sách, tiêu biểu như Chứng khoán SSI, vốn hoá hiện đạt 24.156 tỷ đồng nhưng chỉ tương đương 0,98 tỷ USD.

Sàn HOSE: màu xanh dương; sàn UPCoM: màu xanh lá

Nhìn vào từng doanh nghiệp cụ thể, Vietcombank hiện là doanh nghiệp vốn hóa lớn nhất thị trường chứng khoán Việt Nam với gần 322.000 tỷ đồng, tương ứng 13,1 tỷ USD. Con số này vượt cả mức vốn hóa 2 ngân hàng BIDV (165.000 tỷ đồng ~ 6,7 tỷ USD) và VP Bank (104.390 tỷ đồng ~ 4,3 tỷ USD) cộng lại.

“Bộ đôi” nhóm Vingroup xếp ngay sau với vốn hóa VIC đạt 216.631 tỷ đồng (8,8 tỷ USD) và VHM đạt 208.792 tỷ đồng (8,5 tỷ USD). Cái tên lớn thứ 4 theo sát nút trong danh sách là PVGAS với vốn hoá ở mức 8,35 tỷ USD.

Xét về sự phân bổ nhóm ngành, các cổ phiếu ngân hàng vẫn chiếm ưu thế trong danh sách tỷ đô vốn hóa khi có 14 ngân hàng góp mặt với tổng vốn hóa lên tới hơn 1,1 triệu tỷ đồng, tương ứng 45,4 tỷ USD, chiếm khoảng 25% vốn hóa thị trường chứng khoán Việt Nam. Trong đó, đại diện MSB đã phải chia tay danh sách khi vốn hoá thị trường giảm về mức 22.949 tỷ đồng (0,9 3tỷ USD) do diễn biến cổ phiếu không thuận lợi, ngoài ra nhóm này cũng không có thêm thành viên mới.

Trong khi đó, “nhóm VinGroup” chỉ còn 3 đại diện góp mặt, bao gồm Vingroup, VinHomes, Vincom Retail sau khi chia tay Vefac. Vốn hoá hệ sinh thái VinGroup chiếm tổng 20 tỷ USD vốn hóa, hụt gần 10 tỷ đồng so với hồi đầu năm. Những năm gần đây, vị thế của nhóm VinGroup trên thị trường đã giảm đi đáng kể khi ngày càng nhiều ngân hàng và doanh nghiệp lớn khác lên sàn, cùng với đà lao dốc của cổ phiếu.

Ngành chứng khoán đầu năm nay vẫn còn gương mặt lọt vào danh sách tỷ đô như SSI hay VNDirect, tuy nhiên hiện tại đã không còn công ty chứng khoán nào có mức hoá tỷ đô trên sàn. Ngoài nguyên nhân tỷ giá USD/VND tăng dẫn tới vốn hoá quy đổi sang đồng USD bị sụt giảm, thực tế thì cổ phiếu chứng khoán cũng là nhóm diễn biến kém tích cực nhất trên thị trường trong thời gian qua. Sóng gió bắt đầu nổi lên trên nhóm chứng khoán khi thị trường bắt đầu có dấu hiệu chững lại cả về mặt điểm số và thanh khoản. Tiền vào thị trường nói chung và nhóm chứng khoán nói riêng không đủ dồi dào để cân lại lượng cung lớn gia tăng sau các đợt phát hành. Đồng thời tác động từ biến cố trên thị trường trái phiếu, lãi suất tăng cũng là một trong những nguyên nhân trọng yếu ảnh hưởng đến dòng tiền vào chứng khoán.

Ngành Bất động sản – BĐS KCN sau một năm 2021 vô cùng sôi động, một vài gương mặt “tỷ đô” quen thuộc như VinHomes (8,5 tỷ USD), Novaland (7,4 tỷ USD), Becamex (3,5 tỷ USD), Phát Đạt (1,3 tỷ USD), SunShine Homes (1,1 tỷ USD) vẫn hiện diện, trong khi đó nhiều cái tên đã phải rời danh sách như Nhà Khang Điền (KDH) hay trước đó là DIC Corp (DIG), Kinh Bắc (KBC).

Nhóm ngành viễn thông – công nghệ ghi nhận hai doanh nghiệp Viettel Global (3 tỷ USD vốn hóa) và FPT (3,3 tỷ USD) thuộc danh sách.