Ông đánh giá như thế nào về quan hệ Việt Nam-Trung Quốc và kỳ vọng như thế nào về sự phát triển trong tương lai của quan hệ giữa hai nước?

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên: Việt Nam và Trung Quốc là hai nước láng giềng, núi liền núi, sông liền sông, nhân dân hai nước có tình hữu nghị truyền thống lâu đời. Trong chặng đường hơn 7 thập niên kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1950 đến nay, hợp tác luôn là dòng chảy chính trong quan hệ Việt Nam-Trung Quốc.

Năm 2008, Trung Quốc là nước đầu tiên cùng Việt Nam xác lập khuôn khổ quan hệ “Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện”, khung hợp tác sâu rộng nhất trong khuôn khổ quan hệ đối tác của Việt Nam với các nước trên thế giới cho đến nay.

Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam coi trọng và xác định phát triển quan hệ láng giềng hữu nghị, đối tác hợp tác chiến lược toàn diện với Đảng, Nhà nước và nhân dân Trung Quốc là chủ trương nhất quán, lâu dài, là lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam.

Những năm gần đây, dưới sự chỉ đạo, định hướng trực tiếp của hai đồng chí Tổng Bí thư, đặc biệt là sau chuyến thăm chính thức Trung Quốc mang ý nghĩa lịch sử của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (30/10-01/11/2022, quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Trung Quốc không ngừng được củng cố và tăng cường. Giao lưu, tiếp xúc cấp cao và các cấp diễn ra thường xuyên với hình thức linh hoạt.

Hợp tác kinh tế-thương mại, đầu tư tăng trưởng tích cực và liên tiếp đạt kỷ lục mới, Trung Quốc nhiều năm liền là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất trong ASEAN, lớn thứ 6 trên thế giới của Trung Quốc.

Các lĩnh vực hợp tác cùng có lợi khác không ngừng được mở rộng và đi vào chiều sâu, đem lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước.

Trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường hiện nay, việc duy trì quan hệ Việt-Trung ổn định, lành mạnh và ngày càng đi vào chiều sâu là yêu cầu khách quan, có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển lâu dài của mỗi nước cũng như đối với hòa bình, ổn định, phát triển của khu vực.

Với tinh thần đó, tôi mong muốn các cấp, các ngành hai bên tăng cường quán triệt và tích cực triển khai các nhận thức chung cấp cao hai Đảng, hai nước, tiếp tục đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn nữa hợp tác trên các lĩnh vực, trong đó tập trung vào:

– Củng cố tin cậy chính trị thông qua tăng cường giao lưu, tiếp xúc cấp cao và các cấp, nhất là trao đổi chiến lược giữa lãnh đạo cao nhất hai Đảng, hai nước để định hướng tổng thể quan hệ song phương; duy trì giao lưu, trao đổi giữa các bộ, ngành, địa phương hai nước; kết hợp chặt chẽ giữa đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân; Tăng cường vai trò điều phối của Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam-Trung Quốc; tích cực thúc đẩy giao lưu hợp tác trên các kênh Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với Nhân đại, Chính hiệp Trung Quốc.

– Thúc đẩy và nâng cao chất lượng hợp tác thực chất trên các lĩnh vực, trọng tâm là kinh tế – thương mại, đầu tư, phát huy tốt vai trò và hiệu quả của các cơ chế hợp tác về tài chính tiền tệ, cơ sở hạ tầng; thúc đẩy quan hệ thương mại phát triển theo hướng cân bằng hơn; tích cực nghiên cứu, triển khai các dự án hợp tác kết nối cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ, đường sắt giữa hai nước.

– Mở rộng giao lưu hữu nghị giữa các tầng lớp nhân dân, đoàn thể xã hội, nhất là thế hệ trẻ hai nước để củng cố nền tảng xã hội cho quan hệ song phương; đẩy mạnh tuyên truyền về truyền thống hữu nghị tốt đẹp giữa hai Đảng, hai nước.

– Kiểm soát và xử lý thỏa đáng bất đồng trên cơ sở tuân thủ nghiêm túc các thỏa thuận và nhận thức chung cấp cao, tôn trọng lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhau, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, hợp tác, phát triển của khu vực và trên thế giới.

Năm nay kỷ niệm 20 năm tổ chức Hội chợ CAEXPO. Ông có bình luận như thế nào về vai trò của Hội chợ CAEXPO trong 20 năm qua và kỳ vọng thế nào về sự phát triển của Hội chợ CAEXPO trong tương lai?

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên: Trải qua 20 kỳ tổ chức, Hội chợ Trung Quốc-ASEAN (CAEXPO) và Hội nghị Thượng đỉnh Thương mại và Đầu tư Trung Quốc-ASEAN (CABIS) đã trở thành một trong những cơ chế quan trọng, uy tín về hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư của các nước ASEAN và Trung Quốc; góp phần trực tiếp và thực chất đưa ASEAN trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc, và Trung Quốc trở thành đối tác thương mại hàng đầu của các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam.

Trong suốt 20 năm qua, Việt Nam tự hào là một trong những thành viên tích cực nhất đóng góp vào sự thành công của CAEXPO và CABIS. Trong các nước ASEAN, Việt Nam luôn là quốc gia tham dự CAEXPO với quy mô doanh nghiệp đông nhất, diện tích và số lượng gian hàng trưng bày hàng hóa lớn nhất tại tất cả các kỳ Hội chợ trực tiếp.

Chúng tôi kỳ vọng những hợp tác trong khuôn khổ cơ chế CAEXPO sẽ là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển chung toàn khối ASEAN – Trung Quốc và các quốc gia thành viên RCEP, các quốc gia thuộc sáng kiến “Vành đai và Con đường”, hướng đến tương lai, trở thành một trong những Trung tâm tăng trưởng kinh tế năng động nhất trên thế giới.

Trong thời gian tới, Việt Nam mong rằng, các kỳ CAEXPO, CABIS và các hoạt động trong khuôn khổ liên quan sẽ tập trung vào các nội dung ưu tiên, đó là:

– Thu hút nhiều hơn nữa sự tham gia, giao dịch của các doanh nghiệp, nhà xuất khẩu, nhập khẩu uy tín, có quy mô, tiềm lực đến từ Trung Quốc và thế giới trong các lĩnh vực có thế mạnh của ASEAN và Trung Quốc. Trọng tâm là các lĩnh vực công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, phát triển xanh, công nghệ giảm phát thải carbon và xử lý môi trường, sản xuất-chế biến nguyên nhiên liệu, máy móc thiết bị hiện đại tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường… để thích ứng với xu thế phát triển xanh, bền vững.

– Thứ hai là, đổi mới, đa dạng hóa và làm phong phú hơn nữa các hoạt động, lĩnh vực và hình thức hợp tác trong khuôn khổ của CAEXPO và CABIS để đưa quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư và du lịch giữa Trung Quốc với các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam lên tầm cao mới.

– Thứ ba là, sẽ tận dụng tối đa cơ hội tại CAEXPO và những diễn đàn bên lề để quảng bá hình ảnh đất nước, con người và thương hiệu sản phẩm, thương hiệu doanh nghiệp, thương hiệu quốc gia của các nước ASEAN và Trung Quốc.

Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!

Hà Văn (thực hiện)