(KTSG Online) – Nghị quyết về cơ chế tháo gỡ khó khăn trong thi hành Luật Đất đai được thông qua, góp phần tạo cơ hội tháo gỡ những khó khăn lớn trong quá trình tổ chức thi hành Luật Đất đai, như việc định giá đất, tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ các dự án và bảo đảm quyền lợi của người dân, doanh nghiệp.

Sáng 11-12, Quốc hội đã tiến hành biểu quyết và thông qua Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai, với 428/437 đại biểu có mặt tán thành.

Theo nội dung Nghị quyết, bảng giá và hệ số điều chỉnh được áp dụng làm căn cứ bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất. Hiện tại, việc bồi thường theo giá đất cụ thể do UBND địa phương quyết định tại thời điểm duyệt phương án bồi thường, tái định cư.

QUẢNG CÁO

Bảng giá đất sẽ được xây dựng theo loại, vị trí và khu vực đất. HĐND cấp tỉnh quyết định bảng giá này và áp dụng từ 1-1-2026. Bảng giá sẽ được sửa đổi, bổ sung khi cần thiết.

Từ góc nhìn chuyên gia Luật sư Nguyễn Văn Đỉnh, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội, cho biết điểm mới tại Nghị quyết mang tính tháo gỡ này là việc mở rộng áp dụng bảng giá đất cho mọi mục tiêu, gồm: “đầu vào” của quan hệ đất đai – khi Nhà nước thu hồi đất; “đầu ra” của quan hệ đất đai – khi Nhà nước giao đất/cho thuê đất. Đồng thời, vô hiệu hóa “giá đất cụ thể”.

“Như vậy, bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất sẽ được sử dụng làm căn cứ tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và cả tiền bồi thường cho người dân khi Nhà nước thu hồi đất, theo quy định tại điều 5 của Nghị quyết”, ông Đỉnh cho biết.

Trước đó, trong phiên thảo luận tại tổ 10 (gồm đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình và tỉnh Quảng Trị) vào sáng 19-11, đại biểu Trần Văn Khải (đoàn Ninh Bình) đã phản ánh nêu một số bất cập trong thực tiễn định giá đất tại Ninh Bình.

Theo đó, giá đất do Nhà nước quy định thường chưa sát giá thị trường, nên tiền bồi thường cho người dân thấp. Kết quả, tình trạng khiếu nại kéo dài, trong khi ngân sách Nhà nước thất thu do giá đất thấp hơn thực tế.

Thậm chí, nhiều dự án trên địa bàn tỉnh bị chậm giải phóng mặt bằng vì người dân không đồng thuận với giá bồi thường thấp. Chính quyền địa phương cũng lúng túng giữa hai mức giá (giá Nhà nước và giá thị trường), dễ phát sinh tiêu cực hoặc tham nhũng trong định giá đất.

Ngoài ra, doanh nghiệp ở Ninh Bình phản ánh việc đền bù giải tỏa mặt bằng rất nan giải do giá đất Nhà nước quá thấp so với giá thỏa thuận. Họ phải bù thêm ngoài phương án bồi thường chính thức để người dân chấp nhận, làm đội vốn đầu tư, giảm hiệu quả dự án. Ngược lại, nếu áp giá Nhà nước, người dân thiệt thòi sẽ khiếu kiện, khiếu nại, dự án đình trệ.

Theo đại biểu Khải, những quy định mới về định giá đất sẽ tháo gỡ đáng kể các vướng mắc nêu trên. Cụ thể, bảng giá đất sát thị trường hơn giúp tăng thu ngân sách. Đồng thời người dân được bồi thường thỏa đáng hơn, giảm bức xúc và ổn định đời sống sau thu hồi đất.

Doanh nghiệp cũng hưởng lợi khi quy trình tính giá đất nhanh gọn, minh bạch, có thể dự toán chi phí đất đai rõ ràng, tránh rủi ro “ngòi nổ” khi triển khai dự án.

Tất cả giúp thị trường bất động sản sẽ minh bạch và công bằng hơn trong dài hạn, khi giá đất tiệm cận giá trị thực, loại bỏ dần cơ chế “xin-cho” và đầu cơ trục lợi dựa trên chênh lệch địa tô.