Chương trình Diễn đàn Xu hướng tiêu dùng Việt Nam tổ chức vào sáng 19-6 do Viện Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và Cạnh tranh tổ chức. Chương trình có sự đồng hành của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank), Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN).

Phát biểu tại diễn đàn, ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký VCCI cho rằng, những kênh bán lẻ mới như thương mại điện tử hay mua hàng qua livestream hiện đang phát triển rất nhanh chóng. Hiện nay có nhiều phiên livestream doanh thu đến hàng chục tỷ đồng, con số này thậm chí có thể bằng doanh số một số siêu thị trong cả năm.

Điều này cho thấy, kênh bán hàng này đang bùng nổ rất mạnh mẽ. “Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều vấn đề phát sinh như: Bảo vệ người tiêu dùng ra sao, quản lý thuế như thế nào?…”, ông Tuấn nói và cho biết vừa rồi trên diễn đàn Quốc hội cũng đã nhắc đến vấn đề quản lý thuế với các cá nhân, hộ kinh doanh livestream bán hàng qua các nền tảng mạng xã hội.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký, Trưởng Ban pháp chế (Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam).

Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 đã quy định trách nhiệm của người có ảnh hưởng như: Cần thông báo trước cho người tiêu dùng; cung cấp chính xác, đầy đủ thông tin về sản phẩm, hàng hóa; chịu trách nhiệm liên đới nếu nếu không cung cấp chính xác hoặc đầy đủ thông tin.

Tuy nhiên, việc bán hàng hoặc quảng cáo qua những người có ảnh hưởng lớn vẫn còn nhiều bất cập, có cá nhân chỉ giới thiệu sản phẩm 3s không bảo đảm thông tin đưa đến người tiêu dùng. Ngoài ra, nhiều vấn đề cũng chưa có quy định cụ thể như: Cần cung cấp thông tin gì về sản phẩm cho người tiêu dùng hay làm sao để Nhà nước nắm được doanh thu thực tế của các phiên live. Việc livestream các mặt hàng không phép như sản phẩm giảm cân chưa được lưu hành, tiền ảo… và bằng cấp của người livestream trong một số lĩnh vực nhạy cảm như y tế, tài chính, luật, giáo dục cũng còn bỏ ngỏ. 

Ông cho biết, kênh bán hàng livestream đang bùng nổ, mọi cá nhân, mọi mặt hàng đều có thể được bán qua kênh này. Tuy nhiên, các cá nhân bán hàng trên mạng xã hội gần như “tàng hình” với cơ quan nhà nước: Không cửa hàng, không có cơ chế kiểm soát doanh thu và gây bất bình đẳng với người bán truyền thống, người bán trên sàn thương mại điện tử. Với vấn đề thuế, nhiều trường hợp giao dịch vẫn trốn hoặc né đóng thuế bởi nếu thực hiện đúng theo quy định pháp luật thì gánh nặng thuế lại quá lớn. Ông nhấn mạnh một số cá nhân cung cấp các dịch vụ MMO gần đây bị truy thu thuế, thậm chí còn nhiều hơn số tiền kiếm được. Các cá nhân này không đăng ký doanh nghiệp, nên không được trừ chi phí, và bị tính mức thuế thu nhập cá nhân với toàn bộ doanh thu. 

“Nhiều cá nhân khi bị truy thu thuế thu nhập cá nhân có thể lên tới hàng tỷ hoặc thậm chí hàng chục tỷ đồng. Tuy nhiên, thu nhập chịu thuế này chưa trừ đi chi phí nên nếu họ bán hàng trên các nền tảng thương mại điện tử mà lại nộp đầy đủ thuế thu nhập cá nhân thì cũng là gánh nặng rất lớn”, ông Tuấn nêu vấn đề. Nguyên nhân là các cá nhân này tốn nhiều chi phí cho nhân viên, quảng cáo, kỹ thuật nhưng họ không thành lập doanh nghiệp, không thực hiện khấu trừ chi phí nên số thuế phải nộp rất lớn so với người lao động bình thường, đại diện VCCI phân tích. Vì vậy, ông đề nghị trong thời gian tới, cần rà soát, đánh giá và quản lý chặt chẽ vấn đề này bởi mỗi chính sách của Chính phủ đều tác động rất lớn đến thương mại điện tử.

Ông Tạ Mạnh Cường, Trưởng phòng phát triển năng lực Xúc tiến thương mại, Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương.

Ông Tạ Mạnh Cường cho rằng, sự thay đổi trong thị phần của các kênh mua sắm từ các kênh truyền thống sang nền tảng thương mại trực tuyến hiện đại, đặc biệt là ở thành thị đã và đang trở thành cơ hội, thách thức buộc doanh nghiệp phải thích nghi. Muốn tồn tại vươn lên, ông Cường đề nghị doanh nghiệp cần quan tâm nắm bắt các quy định, chính sách, pháp luật trong nước, quốc tế về tiêu dùng; xác định xu hướng, hành vi tiêu dùng theo từng ngành hàng, từ đó có thiết kế, phát triển sản phẩm mới đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng.

Bà Nguyễn Phương Nga, Giám đốc Khối kinh doanh Kantar Việt Nam cũng, cho rằng dù đã có những cải thiện đáng kể, 5/10 người tiêu dùng cho rằng nền kinh tế Việt Nam đang gặp khó khăn và tình hình này sẽ kéo dài ít nhất từ 6 tháng tới một năm nữa.

Do đó, người tiêu dùng Việt Nam ngày càng xem việc tìm kiếm ưu đãi trực tuyến như một cách hiệu quả để cắt giảm chi tiêu cho việc mua sắm hàng tạp hóa. Như vậy, doanh nghiệp cần quan tâm và khai thác hiệu quả kênh thương mại điện tử để gia tăng doanh số…

MINH HÀ