Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp.

Giảm thuế giá trị gia tăng góp phần giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ để thúc đẩy sản xuất kinh doanh

Tại phiên họp, báo cáo tóm tắt dự thảo nghị quyết này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh mục tiêu xây dựng nghị quyết nhằm kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay, qua đó thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước cũng như nền kinh tế để thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025, Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội hằng năm, Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025. 

Về nội dung của dự thảo nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành quy định 2 mức thuế suất thuế giá trị gia tăng 5% và 10% (không kể mức 0% áp dụng đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu; đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng).

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc: Mục tiêu xây dựng nghị quyết nhằm kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, nhằm kích cầu tiêu dùng, phục hồi và phát triển kinh tế, năm 2022 Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11-1-2022 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, trong đó có chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng năm 2022. Việc giảm thuế giá trị gia tăng tổng cộng khoảng 44.000 tỷ đồng đã góp phần kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh phát triển.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, trong quá trình triển khai thực hiện đã gặp khó khăn cho cả người nộp thuế và cơ quan thuế khi xác định hàng hóa, dịch vụ không thuộc đối tượng được giảm thuế.

Do vậy, năm 2023, Chính phủ đề xuất giảm 2% mức thuế suất thuế giá trị gia tăng đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 10% (còn 8%); giảm 20% mức tỷ lệ % để tính thuế giá trị gia tăng đối với cơ sở kinh doanh (bao gồm cả hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh) khi thực hiện xuất hóa đơn đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng 10%.

Đánh giá về tác động đến tăng trưởng kinh tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nêu rõ, việc giảm thuế giá trị gia tăng sẽ góp phần giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, từ đó thúc đẩy sản xuất, kinh doanh và tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và phục hồi kinh tế trong năm 2023.

Không đồng tình với việc mở rộng phạm vi áp dụng 

Đại diện cơ quan thẩm tra dự thảo nghị quyết, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và Ngân sách Nguyễn Vân Chi cho biết, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính và Ngân sách nhất trí với sự cần thiết ban hành nghị quyết về giảm thuế giá trị gia tăng để hỗ trợ cho khu vực sản xuất, kinh doanh và người dân đã gặp rất nhiều khó khăn sau dịch Covid-19 trong bối cảnh tốc độ tăng trưởng đã bắt đầu thể hiện chiều hướng suy giảm từ quý IV năm 2022 và nhất là trong các tháng đầu năm 2023.

Tuy nhiên, theo Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và Ngân sách Nguyễn Vân Chi, vào thời điểm hiện nay, dự kiến thu ngân sách nhà nước năm 2023 sẽ còn gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính và Ngân sách không đồng tình với việc mở rộng phạm vi áp dụng và đề nghị chỉ nên tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng với phạm vi như đã thực hiện trong năm 2022 theo Nghị quyết số 43/2022/QH15.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và Ngân sách Nguyễn Vân Chi: Không đồng tình với việc mở rộng phạm vi áp dụng và đề nghị chỉ nên tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng với phạm vi như đã thực hiện trong năm 2022.

Đồng tình với quan điểm trên, bày tỏ đồng tình với chủ trương giảm thuế giá trị gia tăng, song Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị phạm vi áp dụng như Nghị quyết số 43/2022/QH15.

Theo Chủ tịch Quốc hội, các nội dung của Nghị quyết số 43/2022/QH15 đã đánh giá, tính toán kỹ lưỡng với tư duy giảm thuế để kích cầu, tăng thu là đúng đắn. Tuy nhiên, tình hình hiện nay khác với thời điểm ngay sau đại dịch, tình hình thu của năm 2023 là rất khó khăn, doanh nghiệp khó khăn, người dân khó khăn nên điều băn khoăn là liệu khi ban hành chính sách có thực sự kích cầu hay không?

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý trong dự thảo nghị quyết cần quy định Chính phủ có trách nhiệm triển khai kịp thời; nhấn mạnh yêu cầu tổ chức thực hiện bảo đảm tính khả thi, có lợi cho cả người dân, doanh nghiệp nhưng không làm giảm thu ngân sách và không được tăng bội chi ngân sách của 2023.

Quang cảnh phiên họp.

Ở góc độ khác, cũng cho rằng việc giảm thuế từ 10% xuống còn 8% là cần thiết song Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng, đề xuất giảm thuế giá trị gia tăng vào thời điểm tháng 5-2023 là tương đối muộn, làm cho giải pháp giảm thuế suất thuế giá trị gia tăng không được thực hiện một cách liên tục nên chính sách không thật sự phát huy tác dụng đối với khu vực doanh nghiệp.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cũng đề nghị Chính phủ đánh giá rõ hơn tác động chính sách giảm thuế đến kích thích tiêu dùng như thế nào; đồng thời tác động của chính sách đến giảm thu ngân sách nhà nước, để đại biểu Quốc hội có thêm thông tin.

NGUYỄN THẢO