Chính sách được xây dựng nhằm khuyến khích việc phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu để giảm áp lực phải tăng nguồn phát để đảm bảo nhu cầu điện của xã hội đặc biệt trong mùa nắng nóng, cũng như huy động được các nguồn lực xã hội tham gia thị trường điện.

Liên quan tới các quy định phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu, PGS Nguyễn Việt Dũng, Phó hiệu trưởng Trường Cơ khí, Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, nhìn chung với các nước Bắc Á cũng như các nước trong khối ASEAN đều có chung xu hướng, khuyến khích hỗ trợ điện mặt trời và điện mặt trời mái nhà, tuy nhiên tuân thủ theo quy hoạch điện, tránh phát triển nóng.

PGS Nguyễn Việt Dũng, Phó hiệu trưởng Trường Cơ khí, Đại học Bách khoa Hà Nội.

Bên cạnh đó, cơ chế hỗ trợ của Nhà nước cũng dần điều chỉnh theo hướng giảm dần sự trợ giá khi mua lại điện mặt trời mái nhà dư thừa (Australia), chuyển sang theo điều tiết của thị trường, hỗ trợ thông qua vay ưu đãi, giảm thuế thu nhập để phát triển dự án điện mặt trời mái nhà (Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc). 

Với nước ta, việc thúc đẩy điện mặt trời mái nhà ở nên theo tình hình thực tế, tránh lặp lại việc đầu cơ trục lợi chính sách dẫn tới tăng trưởng nóng, làm mất cân đối nguồn điện, tạo áp lực tăng giá điện.

Việc đấu nối điện mặt trời mái nhà vào hệ thống điện quốc gia chỉ nên tạm thời dừng ở việc bổ sung lượng điện thiếu hụt khi điện mặt trời không tự sản xuất ra điện, chứ không nên mua bán trong giai đoạn trước mắt (khoảng 5 năm), để các bên liên quan có thể có sự điều chỉnh.

Dù vậy, PGS Nguyễn Việt Dũng cho rằng, việc phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu trong các khu công nghiệp nên được khuyến khích theo quy định cụ thể của Nhà nước. Hy vọng rằng, khi Nghị định quy định cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu, cũng như Nghị định sửa đổi bổ sung Nghị định số 06/2022/NĐ-CP về quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozon, trong đó có quy định về thí điểm thị trường trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon từ năm 2025, vận hành chính thức từ năm 2028, và các văn bản pháp luật liên quan, sẽ tạo cơ chế và chính sách thúc đẩy phát triển điện mặt trời mái nhà đúng hướng, bình đẳng về chính sách cho các bên liên quan.

Công nhân điện lực lắp đặt điện mặt trời mái nhà. Ảnh: Moit.gov.vn

Để thực hiện đúng mục tiêu khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu một cách thực chất, khả thi trên cơ sở lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, PGS Nguyễn Việt Dũng đề xuất, nên bổ sung trong nội dung về sử dụng trao đổi điện mặt trời mái nhà không đấu nối vào lưới tại các khu công nghiệp và các cụm dịch vụ thương mại (nạp xe điện) trong Nghị định. Cùng với đó, nên có khuyến khích ở vùng sâu vùng xa và vùng cần phát triển điện tái tạo để bù nhu cầu khi lưới điện quốc gia chưa tới hoặc khó đáp ứng đủ nhu cầu phụ tải;

Một giải pháp khác được đề xuất đó là: Có cơ chế khuyến khích điện mặt trời mái nhà đi kèm theo hệ thống tích trữ năng lượng để tối đa giảm sự phụ thuộc điện lưới…

KHÁNH AN

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Kinh tế xem các tin, bài liên quan.