Nhận lời mời của Thủ tướng Hungary Viktor Orbán, ngay sau khi kết thúc tham dự Diễn đàn Kinh tế Thế giới tại Davos, Thụy Sĩ (WEF Davos 2024), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân sẽ thăm chính thức Hungary. Đây là hoạt động trao đổi đoàn ở cấp Thủ tướng Chính phủ đầu tiên giữa Việt Nam và Hungary trong 7 năm qua, có ý nghĩa quan trọng nhằm làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam – Hungary.

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt trên 1 tỷ USD trong 3 năm liên tiếp

Hungary đã tích cực hỗ trợ Việt Nam trong quan hệ đối tác và hợp tác toàn diện Việt Nam – Liên minh châu Âu (EU), nhất là trong quá trình đàm phán, ký và phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA). Hungary là quốc gia thành viên EU đầu tiên phê chuẩn Hiệp định EVIPA.

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đạt ngưỡng trên 1 tỷ USD trong 3 năm liền từ 2020 – 2022, cho dù bị ảnh hưởng không nhỏ bởi dịch COVID-19. Việt Nam luôn nằm trong TOP đầu các nước Đông Nam Á xuất khẩu sang Hungary. Trong đó, 3 năm liền (2020, 2021, 2022) Việt Nam đứng đầu trong khối Đông Nam Á xuất khẩu sang Hungary.

Năm 2023, với tình hình khó khăn chung và nền kinh tế Hungary trong tình trạng suy thoái do tác động của thời kỳ hậu COVID-19 cũng như cuộc xung đột vũ trang giữa Nga và Ukraine đã ảnh hưởng đến thương mại hai chiều giữa hai nước. Ước tính, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Hungary năm 2023 đạt khoảng 900 triệu USD, giảm khoảng 25% so năm 2022.

Nông sản Việt Nam có chỗ đứng tại thị trường Hungary

Mặc dù kim ngạch còn thấp, nhưng Bộ Công Thương cho biết: Một số mặt hàng nông sản xuất khẩu truyền thống của Việt Nam vẫn có chỗ đứng nhất định tại thị trường này. 

Có thể kể đến như: hạt điều chiếm khoảng trên 40% thị phần, quế chiếm khoảng 18% thị phần, cà phê chiếm khoảng 13,8% thị phần, gạo chiếm khoảng 6% thị phần, hạt tiêu chiếm khoảng 5% thị phần.

Đáng chú ý là mặt hàng gạo. Tính riêng 10 tháng năm 2023, kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Hungary đạt 2,7 triệu USD, tăng 174% so cùng kỳ năm 2022, thị phần từ gần 2% năm 2022 đã tăng lên 6% trong năm 2023. Xuất khẩu gạo là một trong những điểm sáng trong công tác xúc tiến thương mại, thúc đẩy xuất khẩu trong năm 2023.

Bên cạnh nông sản, nhóm hàng linh kiện điện tử là nhóm hàng chủ lực của Việt Nam chiếm tỷ trọng cao nhất trong xuất khẩu của Việt Nam sang Hungary trong những năm gần đây. 

Tuy nhiên, theo thông tin từ Bộ Công Thương, những tháng gần đây, nền kinh kế Hungary đang trong giai đoạn suy thoái, lạm phát cao khiến nhu cầu tiêu dùng giảm, sản xuất trong nước cũng giảm, trong đó có lĩnh vực điện tử, nên nhu cầu nhập khẩu của nước này đối với nhóm hàng linh kiện điện tử giảm.

EVFTA mang lại cơ hội lớn

Mặc dù có nhiều cơ hội để thúc đẩy hợp tác song phương, song theo Thương vụ Việt Nam tại Hungary, do đặc tính thị trường, thói quen tiêu dùng, nền tảng của thị trường truyền thống nên bạn hàng lớn nhất của Hungary trong cả xuất khẩu và nhập khẩu đều là EU, chiếm trên 75% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu.

Vị trí địa lý cũng là rào cản trong việc thúc đẩy xuất khẩu hàng Việt Nam sang thị trường này. Hungary không có cảng biển, hàng từ Việt Nam xuất khẩu sang Hungary đều cập cảng tại một số nước châu Âu có cảng biển như Đức, Hà Lan, Italy… sau đó đưa về Hungary bằng đường bộ, dẫn đến chi phí hàng nhập khẩu vào Hungary cao hơn. 

Mặt khác, do thuế VAT ở Hungary rất cao (27%), nên nhiều doanh nghiệp nhập khẩu hàng từ Việt Nam nhưng làm thủ tục thông quan tại một số nước EU có cảng biển hoặc nơi có thuế VAT thấp, sau đó mới phân phối tại Hungary.

Thời gian tới, để thúc đẩy hoạt động xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Hungary, Thương vụ Việt Nam tại thị trường này cho rằng, giải pháp hiệu quả vẫn là tổ chức đoàn doanh nghiệp sang Hungary nghiên cứu thị trường, tiếp xúc trực tiếp với các đối tác sở tại, tìm kiếm cơ hội hợp tác kinh doanh, đầu tư; tổ chức và tham gia các buổi hội thảo doanh nghiệp để quảng bá hàng xuất khẩu của Việt Nam, kết nối kinh doanh, đầu tư; tổ chức các chương trình trưng bày, quảng bá hàng xuất khẩu Việt Nam; chủ động tìm kiếm các nhà nhập khẩu, phân phối sở tại giới thiệu cho các nhà xuất khẩu Việt Nam và ngược lại.

Bộ Công Thương cũng nhìn nhận Hiệp định EVFTA có hiệu lực đã và đang tiếp tục mở ra cơ hội to lớn cho doanh nghiệp Việt Nam phát triển thương mại hàng hóa và đầu tư tại thị trường EU nói chung và Hungary nói riêng trong thời gian tới và ngược lại.

Với EVFTA, Thương vụ Việt Nam tại Hungary lưu ý, Hungary nằm trong khối Liên minh châu Âu, do vậy, thị trường này có những đòi hỏi, quy định rất khắt khe, những tiêu chuẩn rất cao về chất lượng, môi trường, xã hội, lao động… Đặc biệt, hàng hóa cần phải đồng nhất về chất lượng giữa các lô hàng mới giữ được uy tín của doanh nghiệp với đối tác.

Do vậy, Thương vụ khuyến cáo: Các doanh nghiệp trong nước cần nghiên cứu thật kỹ về thị trường, thấu hiểu văn hóa, xu hướng, nhu cầu sử dụng của thị trường; trong đó, chú trọng nâng cao trình độ quản trị và đặc biệt phải quan tâm đến truy xuất nguồn gốc, truy xuất xuất xứ của hàng hóa…

Phan Trang