Kinh tế đất nước đã đạt những kết quả rất đáng khích lệ

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái điểm lại tình hình trong nước, thế giới và khẳng định, thực hiện chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, nhờ sự đoàn kết, đồng lòng, chung sức, nỗ lực của toàn đảng, toàn dân, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, đất nước đã đạt được những kết quả rất đáng khích lệ, vượt qua khó khăn, được cộng đồng quốc tế ghi nhận.

Cụ thể là, kinh tế vĩ mô tiếp tục được duy trì ổn định. GDP cả năm ước tăng khoảng 5%, đây là mức tăng trưởng cao so với khu vực và thế giới.

Bên cạnh đó, lạm phát được kiểm soát, chỉ số giá tiêu dùng bình quân (CPI) ước tăng khoảng 3,5%. Thặng dư thương mại ở mức kỷ lục ước xuất siêu cao kỷ luc, cả năm khoảng 26 tỷ USD. Thu ngân sách nhà nước vượt 3-4% so với dự toán.

Điều đáng phấn khởi nữa là, đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện 11 tháng đạt gần 28,85 tỷ USD, tăng 14,8% so cùng kỳ năm 2022. Số doanh nghiệp được thành lập mới và tái gia nhập thị trường 11 tháng là 201,5 nghìn, tăng 3,5% so với cùng kỳ năm 2022. Tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam được nâng từ mức BB lên BB+, triển vọng “ổn định”.

Khẳng định trong thành tích chung đạt được của cả nền kinh tế có sự đóng góp quan trọng của ngành tài chính, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái ghi nhận, đánh giá rất cao sự nỗ lực, quyết tâm và những kết quả tích cực Bộ Tài chính đã đạt được trong việc thực hiện nhiệm vụ tài chính – ngân sách nhà nước năm 2023.

Tập trung xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách

Cụ thể là, Bộ Tài chính đã tập trung xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách, các đề án.

Đến nay, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ trình Quốc hội thông qua 1 Luật, 5 Nghị quyết; trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua 2 Nghị quyết; trình Chính phủ 35 Nghị định (đã ban hành 19 Nghị định); trình Thủ tướng Chính phủ 6 Quyết định (đã ban hành 4 quyết định).

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đã ban hành theo thẩm quyền 64 thông tư trong lĩnh vực quản lý tài chính – ngân sách nhà nước.

Đặc biệt, Bộ Tài chính đã chủ động tham mưu, kịp thời trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các cấp thẩm quyền ban hành các giải pháp chính sách miễn, giảm thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, kiểm soát lạm phát ổn định vĩ mô, phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội.

Thực hiện miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất khoảng 193,4 nghìn tỷ đồng

Thứ hai, trong điều hành chính sách tài khóa, Bộ Tài chính đã chủ động, linh hoạt, kịp thời đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các chính sách hiệu quả để hỗ trợ nền kinh tế, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, phấn đấu tăng thu, quản lý chặt chẽ, tăng cường tiết kiệm chi ngân sách nhà nước.

Nhờ chủ động trong điều hành và vận dụng hiệu quả nhiều giải pháp quản lý thu, chi ngân sách nhà nước, ngành tài chính đã đảm bảo nguồn lực cân đối ngân sách các cấp, nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ chính trị, nhiệm vụ quan trọng cấp bách phát sinh, song vẫn kiểm soát được bội chi, nợ công trong phạm vi Quốc hội quyết định 4%GDP.

Bộ Tài chính cũng đã tích cực phối hợp với các bộ, ngành, địa phương thực hiện các chủ trương, giải pháp cơ cấu lại ngân sách nhà nước, quản lý nợ công, bảo đảm nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững. Tăng cường quản lý, giám sát, kiểm soát bội chi và vay nợ của ngân sách địa phương.

Phó Thủ tướng cho biết, kết quả thu ngân sách nhà nước đến hết ngày 25/12/2023 đạt 1.693,5 nghìn tỷ đồng, tăng 4,5% trong đó ngân sách trung ương tăng 4,6%, số ngân sách địa phương tăng 4,4%) so dự toán. Đã thực hiện miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất khoảng 193,4 nghìn tỷ đồng (miễn, giảm khoảng 78,4 nghìn tỷ đồng; gia hạn khoảng 115 nghìn tỷ đồng).

Chi đầu tư phát triển tăng cả về quy mô vốn và tỷ lệ giải ngân

Tổng chi ngân sách nhà nước ước đến hết ngày 31/12/2023 đạt khoảng 1.730 nghìn tỷ đồng, bằng 83% dự toán. Trong đó chi đầu tư phát triển ước tăng so với cùng kỳ năm 2022 cả về quy mô vốn (tăng 144 nghìn tỷ đồng) và tỷ lệ giải ngân (đạt 81,9% kế hoạch so với 75,1% năm 2022), phấn đấu cả năm (đến hết ngày 31/01/2024) đạt 95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Trong nhiều năm giải ngân vốn đầu tư công thường chậm so với mong muốn. Tuy nhiên, năm nay tình hình đã cải thiện rất nhiều cả về con số tuyệt đối và tương đối, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái biểu dương và đánh giá cao cơ quan thuế, hải quan đã phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng, vừa hướng dẫn tổ chức thực hiện có hiệu quả chính sách, ưu đãi thuế cho doanh nghiệp, người dân, vừa quản lý chặt chẽ số phát sinh, giữ gìn kỷ cương, kỷ luật trong thực thi pháp luật về thuế, thu đầy đủ kịp thời vào ngân sách nhà nước.

Đồng thời, chủ động triển khai các biện pháp tăng cường quản lý thu, khai thác nguồn thu, nhất là từ các hoạt động kinh doanh bất động sản, thương mại điện tử, giao dịch xuyên biên giới. Đẩy mạnh hiện đại hóa, điện tử hóa công tác thu thuế, mở rộng hóa đơn điện tử,….

Bộ Tài chính cũng làm tốt vai trò Thường trực Ban Chỉ đạo 389, tăng cường chống thất thu, chuyển giá, buôn lậu gian lận thương mại, trốn thuế; đổi mới phương pháp và quyết liệt xử lý nợ thuế và các khoản phải thu theo kết luận, kiến nghị của cơ quan thanh tra, kiểm toán.

Đẩy mạnh xây dựng Chính phủ điện tử, sắp xếp lại tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả

Thứ ba, Bộ Tài chính đã nỗ lực, là một trong những cơ quan đi đầu trong cải cách hành chính, chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ điện tử, sắp xếp lại tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Năm 2023 là năm thứ 9 liên tiếp Bộ Tài chính nằm trong top 3 bộ, cơ quan ngang bộ dẫn đầu chỉ số cải cách hành chính.

Ngay từ cuối năm 2022, Bộ Tài chính đã tập trung đẩy mạnh áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền (đi vào vận hành từ 15/12/2022) trên phạm vi toàn quốc.

Điều này rất có ý nghĩa đối với các ngành nghề đặc thù có thời gian hoạt động thường xuyên, liên tục, giá trị từng hóa đơn không lớn nhưng số lượng hóa đơn rất nhiều như: Cơ sở kinh doanh ăn uống, nhà hàng, khách sạn, xăng dầu…

Tăng cường công tác công khai, thanh tra, kiểm tra, siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính – ngân sách nhà nước

Thứ tư, Bộ Tài chính đã tham mưu kịp thời cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tăng cường công tác công khai, thanh tra, kiểm tra, siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính – ngân sách nhà nước.

Có thể kể đến như Chỉ thị số 22/CT-TTg ngày 23/6/2023 về chấn chỉnh, tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong việc chấp hành pháp luật về tài chính – ngân sách nhà nước; các chỉ thị, công điện về tăng cường công tác quản lý thu ngân sách nhà nước tiết kiệm chi, chủ động điều hành ngân sách nhà nước trong tháng 12/2023 và những tháng đầu năm 2024.

Bộ Tài chính cũng đã thực hiện tốt công tác công khai ngân sách nhà nước và hướng dẫn, kiểm tra, giám sát các Bộ, ngành, địa phương, kịp thời xử lý nghiêm các sai phạm, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước.

Thứ năm, Bộ Tài chính cũng đã triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp chấn chỉnh, tăng cường quản lý nhà nước để ổn định, phát triển đồng bộ, lành mạnh, an toàn thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bảo hiểm (như việc triển khai Sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ), đặc biệt là trong bối cảnh rất khó khăn, tiềm ẩn nhiều rủi ro của năm 2023.

Những kết quả tích cực nêu trên của ngành Tài chính đã góp phần tạo niềm tin của nhân dân, của doanh nghiệp vào sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và sự điều hành của Chính phủ.

Tập trung thực hiện có hiệu quả các chính sách tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp

Phó Thủ tướng cho biết, tạihội nghị Trung ương 8 và Kỳ họp thứ 6 Quốc hội Khóa XV vừa qua đã thông qua các chỉ tiêu, mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của năm 2024.

Cụ thể là, tăng trưởng kinh tế 6-6,5%, kiểm soát lạm phát khoảng 4-4,5%, tiếp tục giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Theo Phó Thủ tướng, đây là nhiệm vụ có ý nghĩa hết sức quan trọng, bởi năm 2024 là năm thứ 4 thực hiện Kế hoạch 5 năm 2021-2025, những kết quả đạt được trong năm 2024 sẽ tạo tiền đề để phấn đấu hoàn thành cao nhất Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, tài chính quốc gia 5 năm giai đoạn 2021-2025, chuẩn bị thế và lực để tiếp tục thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn tiếp theo.

Trên tinh thần đó, Phó Thủ tướng thống nhất với đánh giá của Bộ Tài chính về những tồn tại, hạn chế, nhận diện tình hình, cơ bản nhất trí với kế hoạch triển khai nhiệm vụ tài chính – ngân sách nhà nước năm 2024.

Đồng thời, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh thêm một số nhiệm vụ, giải pháp tài chính – ngân sách nhà nước cần tập trung thực hiện.

Thứ nhất, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị Bộ Tài chính căn cứ Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 cùng các chỉ đạo của Chính phủ, tình hình thực tiễn triển khai thực hiện ngay kế hoạch, chương trình hành động và chỉ đạo thực hiện quyết liệt ngay từ những ngày đầu của năm 2024.

Phối hợp chặt chẽ với các Bộ, cơ quan ở trung ương, điều hành chính sách tài khóa chủ động, phù hợp. Tập trung thực hiện có hiệu quả các chính sách đã ban hành và dự kiến ban hành để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy phục hồi, phát triển kinh tế – xã hội và hoàn thành cao nhất các mục tiêu của Kế hoạch năm 2024 đã đề ra.

Nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung các luật thuế để mở rộng cơ sở thu

Thứ hai, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu Bộ Tài chínhtiếp tụctập trung xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách tài chính – ngân sách nhà nước, đẩy nhanh xây dựng chính phủ số.

Phấn đấu hoàn thành tất cả các đề án, văn bản pháp quy được giao theo Chương trình xây dựng Luật, pháp lệnh của Quốc hội, Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật năm 2024 của Chính phủ.

Tiếp tục nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung các luật thuế và quy định có liên quan để mở rộng cơ sở thu, các hoạt động thương mại điện tử, khai thác hiệu quả nguồn lực từ đất đai, cơ sở hạ tầng; các giải pháp chính sách thuế, phí, lệ phí phù hợp với tình hình thực tế để tiếp tục hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, tiết giảm chi phí cho sản xuất – kinh doanh, thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội.

Tập trung làm tốt công tác quản lý thu ngân sách nhà nước

Thứ ba,tập trung làm tốt công tác quản lý thu ngân sách nhà nước, đảm bảo thu đúng, đủ, kịp thời các khoản thu phát sinh; rà soát, nắm chắc nguồn thu, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý thu, tiếp tục mở rộng cơ sở thuế cả về đối tượng lẫn địa bàn, nhất là đối với dịch vụ ăn uống, giải trí…

Nghiên cứu, áp dụng các giải pháp, công cụ phân tích dữ liệu phù hợp để quản lý rủi ro, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi giả mạo, gian lận về hóa đơn.

Giảm bớt phạm vi, tỷ lệ quản lý thuế theo phương pháp khoán; rà soát, xác định lại các mức thuế khoán để phù hợp với tình hình thực tế; chống thất thu thuế, chống chuyển giá.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, hiện đại hóa phương thức quản lý thuế tiết giảm hơn nữa thời gian thực hiện các thủ tục hành chính thuế; quản lý có hiệu quả các nguồn thu mới phát sinh từ các giao dịch thương mại điện tử.

Quyết liệt xử lý, đôn đốc thu hồi nợ thuế, giảm tỷ lệ nợ đọng thuế; phấn đấu tăng thu ngân sách nhà nước.

Để làm tốt việc này, Phó Thủ tướng đề nghị các đồng chí Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố, lãnh đạo các cấp ở địa phương phải vào cuộc, chỉ đạo sát sao thực hiện các giải pháp về tài chính ngân sách đã được Quốc hội, Chính phủ quyết định và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Phối hợp chặt chẽ với cơ quan Thuế, Hải quan tăng cường quản lý thu, nghiêm túc thực hiện các quy định về sử dụng hóa đơn điện tử, góp phần chống thất thu, chống chuyển giá, đẩy mạnh công tác chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính như yêu cầu tại các công điện gần đây của Thủ tướng Chính phủ.

Tổ chức điều hành chi ngân sách nhà nước chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả

Thứ tư, tổ chức điều hành chi ngân sách nhà nước năm 2024 chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả, trong phạm vi dự toán Quốc hội quyết định.

Tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phân công, phân nhiệm đi đôi với tăng cường phối hợp, giám sát, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện; linh hoạt, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nhất là về thể chế, thủ tục hành chính…

Rà soát, sắp xếp các nhiệm vụ chi; cắt giảm tối đa các khoản chi chưa thực sự cần thiết, cấp bách theo đúng quy định. Triển khai thực hiện tốt thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong các cơ quan nhà nước và toàn xã hội.

Đảm bảo nguồn thực hiện các nhiệm vụ chi quan trọng, ưu tiên Chương trình phục hồi, khắc phục hậu quả thiên tai dịch bệnh và các nhiệm vụ đột xuất, cấp bách khác. Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, tạo động lực cho phục hồi và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Quyết tâm điều hành giá, kiểm soát lạm phát theo đúng mục tiêu đã đề ra

Thứ năm,kiểm soát bội chi ngân sách nhà nước trong phạm vi Quốc hội quyết định và phấn đấu thấp hơn. Qua đó giảm nợ công, cải thiện dư địa chính sách tài khóa, tăng cường sức chống chịu của nền tài chính quốc gia để triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh, bền vững hơn.

Thứ sáu, tiếp tục theo dõi sát diễn biến giá cả thị trường nhất là các mặt hàng quan trọng thiết yếu, nguyên, nhiên phụ liệu đầu vào, kịp thời đề xuất các giải pháp cân đối cung – cầu, bình ổn giá cả thị trường, nhất là giá các mặt hàng thiết yếu, mặt hàng xăng dầu, đặc biệt là trong các dịp Lễ, Tết, nhất là Tết Nguyên đán sắp tới.

Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra việc thực hiện pháp luật về giá để kịp thời phát hiện, xử lý những trường hợp sai phạm.

Bộ Tài chính, cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo giá cần quán triệt tinh thần quyết tâm thực hiện điều hành giá, kiểm soát lạm phát theo đúng mục tiêu đã đề ra (CPI tăng khoảng 4-4,5%), góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.

Phát triển hiệu quả các thị trường tài chính, chứng khoán, bảo hiểm

Thứ bảy, tiếp tục củng cố, phát triển đồng bộ, an toàn, lành mạnh, hiệu quả các thị trường tài chính, chứng khoán, bảo hiểm.

Tăng cường quản lý, giám sát thị trường, có giải pháp dự báo và kiểm soát tốt dòng tiền, đảm bảo phát triển ổn định, bền vững thị trường, không để xảy ra rủi ro, mất an toàn.

Nâng cao chất lượng hàng hóa trên thị trường, hiệu quả hoạt động của các thành viên thị trường, đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư, hướng tới các nhà đầu tư chuyên nghiệp, nhà đầu tư có tổ chức.

Rà soát, đánh giá kỹ lưỡng, cụ thể khả năng thanh toán, chi trả của các tổ chức phát hành trái phiếu doanh nghiệp, nhất là trái phiếu đến hạn trong năm 2024.

Chủ động xây dựng kịch bản, đánh giá tác động, có phương án, biện pháp cụ thể, hiệu quả để xử lý, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, các chủ thể liên quan. Qua đó, góp phần bảo đảm an toàn, an ninh thị trường tài chính, tiền tệ, củng cố, khôi phục, tăng cường niềm tin của nhà đầu tư, thúc đẩy thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển an toàn, minh bạch, lành mạnh, bền vững, phát huy vai trò kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho nền kinh tế.

Siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính, ngân sách trong thực thi công vụ

Thứ tám là, siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính, ngân sách trong thực thi công vụ; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và công khai, minh bạch trong thu, chi ngân sách nhà nước, quản lý, sử dụng tài sản công, đất đai, tài nguyên,.. thực hiện các kết luận của các cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán.

Đẩy mạnh hoạt động kiểm tra chống buôn lậu, gian lận thương mại của Ban chỉ đạo 389 quốc gia để chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Chuyển đổi cơ chế kiểm tra, giám sát từ tiền kiểm sang hậu kiểm, gắn với trách nhiệm giải trình và minh bạch hóa các chế tài xử lý có đủ mức độ răn đe. Kiên quyết xử lý nghiêm, kịp thời các trường hợp vi phạm.

Thứ chín,đẩy mạnh tái cấu trúc, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, đổi mới đơn vị sự nghiệp công lập, giá dịch vụ công, tiếp tục thực hiện tinh gọn bộ máy quản lý, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngành tài chính theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị, các Nghị quyết số 18 & 19 của Hội nghị Trung ương 6, khóa XII.

Thứ mười,tiếp tục chủ động hội nhập, hợp tác tài chính quốc tế, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại. Theo dõi, đánh giá tác động thực thi các FTA và căng thẳng chính trị, thương mại giữa các nước lớn, để có giải pháp ứng phó kịp thời, phù hợp. Tích cực tham gia các hoạt động hợp tác tài chính khu vực ASEAN, APEC, G20,… nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tin tưởng Bộ Tài chính sẽ tiếp tục kế thừa các kết quả đạt được năm 2023, nghiên cứu để có những giải pháp đột phá, sáng tạo để vượt qua khó khăn, thách thức, hoàn thành xuất sắc các mục tiêu, nhiệm vụ tài chính – ngân sách nhà nước năm 2024, góp phần vào hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội chung của cả nước, tạo điều kiện thuận lợi để đạt được các mục tiêu của Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2021-2025 và Chiến lược 10 năm 2021-2030 theo Nghị quyết Đại hội đảng lần thứ XIII.

Trần Mạnh