JICA là cơ quan duy nhất thực hiện viện trợ ODA của Chính phủ Nhật Bản. Ông Tanaka Akihiko từng là Chủ tịch JICA trong giai đoạn từ tháng 4/2012 – 9/2015, là người có tình cảm tốt đẹp với Việt Nam, tích cực hỗ trợ các bộ, ngành, địa phương Việt Nam đề xuất, xây dựng dự án hợp tác đáp ứng nhu cầu phát triển của Việt Nam.

Tại cuộc tiếp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính bày tỏ trân trọng, đánh giá cao những đóng góp quan trọng của JICA cũng như cá nhân ngài Chủ tịch trong việc triển khai các dự án ODA tại Việt Nam thời gian qua; cho biết, Chính phủ và người dân Việt Nam rất quan tâm và luôn nỗ lực thực hiện nghiêm túc và hiệu quả các khoản vốn vay ODA.

Sau 50 năm quan hệ ngoại giao, Nhật Bản là đối tác cung cấp ODA lớn nhất cho Việt Nam, thúc đẩy quan hệ giữa hai nước, tình cảm giữa hai dân tộc ngày càng sâu sắc hơn, góp phần giúp Việt Nam thoát khỏi đói nghèo, phát triển hạ tầng kinh tế – xã hội, y tế, giáo dục…, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

JICA đã phối hợp với phía Việt Nam triển khai hiệu quả thủ tục về khoản vay ODA thế hệ mới 50 tỷ yen và các dự án ODA thời gian qua, đưa kim ngạch ODA giữa hai nước năm 2023 lần đầu tiên vượt 100 tỷ yen kể từ năm 2017.

Cho rằng hợp tác ODA là một nội dung quan trọng liên kết kinh tế giữa hai nước, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị JICA phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các các bộ, ngành, địa phương của Việt Nam để cụ thể hóa quan hệ “Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng ở khu vực châu Á và trên thế giới” giữa Việt Nam và Nhật Bản bằng các chương trình, dự án cụ thể, với lộ trình cụ thể, hiệu quả hơn, góp phần hỗ trợ Việt Nam thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong thời kỳ mới.

Trong đó, phía Nhật Bản tiếp tục quan tâm, nghiên cứu việc cung cấp ODA thế hệ mới ưu đãi hơn về lãi suất và thời gian, thủ tục đơn giản, linh hoạt hơn, tập trung cho các dự án mang tính xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái trong 5 lĩnh vực trọng tâm gồm: (1) Phát triển hạ tầng chiến lược (giao thông, y tế, giáo dục, xã hội, đặc biệt là đường sắt tốc độ cao, bến cảng, sân bay, đường bộ cao tốc); (2) các ngành mới nổi như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, ứng phó biến đổi khí hậu, năng lượng mới, chíp bán dẫn; (3) đào tạo nhân lực, hợp tác lao động; (3) y tế và giáo dục; (5) bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sống của người dân.

Thủ tướng giao nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan liên quan tiếp tục làm việc với JICA để giải quyết dứt điểm các vướng mắc, sớm hoàn thành các dự án đang triển khai và nghiên cứu, thực hiện các dự án mới. Thủ tướng đề nghị JICA phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn với các cơ quan phía Việt Nam, nhất là Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong đó có việc nghiên cứu triển khai đường sắt tốc độ cao, thiết lập trung tâm nghiên cứu và phát triển về ODA tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia của Việt Nam…

Thủ tướng đề nghị hai bên tổng kết, đánh giá hợp tác ODA thời gian qua và dự báo tình hình, đề ra phương hướng cho giai đoạn mới bài bản, chuyên nghiệp, hiệu quả hơn; phát huy những kết quả đã đạt được, cách làm hay, hiệu quả, rút kinh nghiệm từ những việc chưa làm được, nếu phát sinh vướng mắc trong quá trình làm thì tiếp tục bổ sung, hoàn chỉnh, từng bước mở rộng, không cầu toàn, nóng vội.

Chủ tịch JICA Tanaka Akihiko vui mừng gặp lại Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, nhất là sau khi Việt Nam, Nhật Bản nâng cấp quan hệ lên “Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng ở khu vực châu Á và trên thế giới”.

Ông đánh giá cao việc ngay trong chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Nhật Bản lần này đã có thêm các thỏa thuận hợp tác ODA mới giữa hai nước được ký kết, trong đó có Công hàm trao đổi khoản vay lần 4 để thúc đẩy dự án Xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 Thành phố Hồ Chí Minh, tuyến Bến Thành – Suối Tiên.

Cho rằng trong những năm tới, Việt Nam sẽ trở thành nước có thu nhập cao hơn, Chủ tịch JICA khẳng định sẽ cố gắng hết sức, góp phần thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Nhật Bản.

Nêu một số đề xuất kiến nghị liên quan tới các dự án cụ thể đang triển khai cũng như các quy định hiện hành, Chủ tịch JICA cho biết từ tháng 6 vừa qua, JICA đã bắt đầu thúc đẩy các dự án ODA thế hệ mới phù hợp với tình hình mới của Việt Nam và sẽ tiếp tục tích cực làm việc với các cơ quan phía Việt Nam để triển khai các dự án hiệu quả hơn theo các ý kiến của Thủ tướng Chính phủ, nhất là về 5 lĩnh vực trọng tâm hợp tác mà Thủ tướng đã chỉ ra.

Hà Văn