Tại IRC 2023, vai trò của ngành lúa gạo Việt Nam được khẳng định trên bình diện chung về nghiên cứu khoa học nông nghiệp, trọng tâm là lúa gạo. Hiện tổng lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ và Việt Nam chiếm khoảng 55% thị trường thế giới. Bên cạnh đó, các thành tựu nghiên cứu trong lĩnh vực lúa gạo của Việt Nam được công nhận, rất nhiều đại biểu được mời thuyết trình tại Đại hội.

Một trong những chủ đề được thảo luận sôi nổi tại IRC 2023 là phương thức, hỗ trợ nhằm thúc đẩy sản xuất lúa gạo ở châu Phi, nơi chiếm 60% diện tích canh tác đất nông nghiệp của thế giới nhưng chưa được khai thác hiệu quả.

Với tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, nhiều quốc gia ngừng xuất khẩu gạo, diện tích đất trồng trọt hiện có ở châu Phi chính là tài nguyên quan trọng để đảm bảo an ninh lương thực.

Đối với ngành lúa gạo châu Phi, sự chuyển đổi của Việt Nam từ quốc gia nhập khẩu gạo thành tự chủ, xuất khẩu gạo chủ lực của thế giới là một điều đáng ngưỡng mộ. Nhiều quốc gia châu Phi bày tỏ quan tâm là tìm hiểu con đường, quá trình chuyển đổi, rút kinh nghiệm và cải thiện những điều Việt Nam còn thiếu.

Các chuyên gia lúa gạo châu Phi nhận định, thay đổi chính sách góp phần quyết định bước tăng trưởng “ngoạn mục” của ngành lúa gạo Việt Nam. Bộ máy quản lý hỗ trợ nông dân ở mức cao nhất, từ gieo trồng, canh tác, sản xuất đến tiếp thị… đã góp phần nâng cao toàn chuỗi giá trị, tạo thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường thế giới.

IRC 2023 chính là sự kiện kết nối những quốc gia cần trợ giúp với những quốc gia có khả năng hỗ trợ. Tiến sĩ Abdelbagi Ismail, Giám đốc Viện Nghiên cứu Lúa quốc tế – khu vực châu Phi (IRRI-Africa) nhấn mạnh tầm quan trọng về trao đổi, tư vấn chính sách, ông bày tỏ mong muốn Việt Nam hỗ trợ đào tạo nhân lực nông nghiệp châu Phi, qua đó phát triển đội ngũ tiến sĩ, thạc sĩ, khuyến nông, kỹ thuật viên dày dặn, nhiều kinh nghiệm.

Ngoài ra, các DN Việt Nam có cơ hội mở rộng hoạt động kinh doanh ở châu Phi trên cơ sở đôi bên cùng có lợi, nhập khẩu máy móc, thiết bị kỹ thuật, nguyên liệu thô và cây trồng vào lục địa này. Khi cơ chế thị trường được thiết lập, các nước châu Phi có khả năng xuất khẩu các mặt hàng nông sản chất lượng cao, tiếp cận thị trường Việt Nam.

Với vai trò trụ cột, Việt Nam sẵn sàng trao đổi kinh nghiệm, nhân lực, xây dựng các ý tưởng nghiên cứu nhằm phát triển ngành lúa gạo tại châu Phi.

Ông Đào Thế Anh, Phó Giám đốc Viện Khoa học Nông nghiệp bày tỏ: “Tiềm năng hợp tác nông nghiệp giữa châu Phi và châu Á, đặc biệt giữa châu Phi và Việt Nam về khuyến nông, nghiên cứu khoa học, đầu tư thủy lợi, canh tác bền vững… đều khả thi. Hằng năm, thông qua hoạt động của Viện, nhiều chuyên gia nước ta đã sang tham gia nghiên cứu, hỗ trợ đào tạo ở châu Phi”.

Ông Đào Thế Anh tin rằng sẽ có nhiều nhà tài trợ quốc tế sẵn sàng đầu tư vào lĩnh vực lúa gạo tại châu Phi, lục địa có chiếm 60% đất canh tác nông nghiệp thế giới, để trở thành vùng sản xuất lương thực chính trong tương lai.

Bộ NN&PTNT cho biết tháng 12/2023, tại Hậu Giang, trong khuôn khổ Festival quốc tế ngành hàng úa gạo Việt Nam sẽ diễn ra Hội thảo đối thoại chính sách Việt Nam – châu Phi. Đây là sự kiện quy mô lớn với 400 đại biểu trong và ngoài nước, tăng cường cơ hội hợp tác Nam – Nam nhằm chuyển đổi hệ thống lương thực.

Đỗ Hương