Bộ GTVT vừa có văn bản báo cáo Chính phủ về việc thí điểm mở rộng áp dụng dịch vụ thu phí không dừng tại các trạm thu phí cảng hàng không, sân bay trên nền tảng hệ thống thu phí điện tử không dừng đường bộ đang triển khai.

Cần thiết, khả thi

Với hiện trạng thu phí tại các trạm thu phí sân bay và thực tiễn triển khai thu phí không dừng tại các trạm thu phí đường bộ hiện nay, Bộ GTVT nhận thấy triển khai thu phí không dừng tại các cảng hàng không, sân bay trên nền tảng hệ thống thu phí không dừng đường bộ đang triển khai là cần thiết, khả thi nên đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép triển khai.

Bộ GTVT đánh giá: Thực tiễn quy trình nghiệp vụ và giải pháp công nghệ thu phí không dừng tại các trạm thu phí sân bay hoàn toàn giống thu phí không dừng tại các trạm thu phí đường bộ. Do đó, việc sử dụng hệ thống thu phí không dừng đường bộ đã đầu tư để thu phí không dừng tại các trạm thu phí sân bay rất thuận lợi và có thể triển khai được ngay (người dân, chủ phương tiện đã dán thẻ tham gia dịch vụ thu phí không dừng đường bộ có thể sử dụng ngay dịch vụ tại các trạm thu phí sân bay mà không cần dán thêm thẻ hoặc phát sinh thêm thủ tục đang ký dịch vụ).

“Hiện nay, các nhà cung cấp dịch vụ thu phí đã phối hợp với Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) và các đơn vị liên quan đã thử nghiệm thành công và sẵn sàng đưa hệ thống thu phí không dừng tại sân bay đi vào hoạt động”,  lãnh đạo Bộ GTVT thông tin thêm.

Bộ GTVT cũng đề xuất sau khi thí điểm thành công, giao cho Bộ điều chỉnh dự án thu phí điện tử không dừng để phù hợp với thực tế thực hiện; cho phép rà soát Quyết định 19/2020/QĐ-TTg ngày 17/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ và các quy định pháp luật có liên quan trình cấp có thẩm quyền sửa đổi hoặc thay thế (nếu cần) để tiến tới mở rộng thêm nhiều dịch vụ mới như thu phí cảng biển, bãi đỗ xe, phí bảo hiểm, phí đăng kiểm… cũng như hoàn thiện, nâng cấp hệ thống để tiến tới tổ chức thu phí đa làn tự do.

Gần hơn với mục tiêu giao thông thông minh

Liên quan đến đề xuất thu phí không dừng với ô tô ra, vào sân bay, Báo Điện tử Chính phủ đã có trao đổi với ông Bùi Doãn Nề, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp hàng không Việt Nam (VABA). 

Đại diện VABA nhìn nhận: Việc thu phí tự động không dừng đối với ô tô ra, vào các cảng hàng không/sân bay là xu hướng tất yếu. Phương án này phù hợp với xu hướng quản lý, ứng dụng tiến bộ khoa học-công nghệ vào ngành giao thông, góp phần hiện đại hóa công tác quản lý giao thông, hoàn thiện công tác quản lý thu phí cho các dịch vụ liên quan tới hoạt động của các cảng hàng không/sân bay.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích thu phí tự động tại sân bay giúp lưu thông xe thuận tiện, giảm thời gian hành khách phải lưu lại sân bay/cảng hàng không, nâng cao năng lực tiếp nhận hành khách của sân bay… thì cũng có những chủ thể gặp khó khăn như một số lao động dôi dư cần giải quyết việc làm. Các cảng hàng không/sân bay cũng cần dành kinh phí đầu tư thêm trang thiết bị, tổ chức lại hệ thống hoạt động và phục vụ. 

Người tham gia giao thông, trước hết là các chủ phương tiện tham gia giao thông cũng cần làm quen với cách vận hành của hệ thống, cách thức nộp phí tự động (đặc biệt là những lái xe không chuyên nghiệp và người tham gia giao thông không thường xuyên đi ra, vào cảng hàng không/sân bay)…

“Thu phí không dừng tại các sân bay là một bước tiến trong việc hình thành cả hệ thống giao thông thông minh trong tương lai. Thu phí tự động không dừng giúp giảm thiểu sử dụng tiền mặt, giúp kiểm soát tốt hơn tình hình thu phí đối với ô tô vào cảng hàng không. Công nghệ này cũng là bước đầu ứng dụng tiến bộ khoa học-công nghệ để mở rộng ra nhiều lĩnh vực khác, như: Phân luồng, kiểm soát và điều tiết giao thông từ xa và giám sát toàn bộ hệ thống giao thông trên phạm vi tiểu vùng và khu vực, tích hợp việc kiểm soát, điều phối giao thông với các chức năng quản lý đô thị khác. Rõ ràng, thu phí không dừng là một bước đi quan trọng trong toàn bộ quá trình chuyển đổi cảng hàng không/sân bay hiện nay thành thông minh và rộng hơn đó chính là đô thị thông minh”, ông Nề nhìn nhận.

Doanh nghiệp đã sẵn sàng chuyển đổi

Mới đây, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) vừa có văn bản gửi Bộ GTVT xin được sớm triển khai thu phí không dùng tiền mặt và thu tự động không dừng tại các cảng hàng không.

ACV cho biết, thời gian qua, đơn vị đã làm việc với các đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí điện tử không dừng và đánh giá việc sử dụng công nghệ nhận dạng đối tượng bằng sóng vô tuyến RFID để triển khai thu phí không dừng tại các cảng hàng không có thể áp dụng cùng với các phương án thu phí hiện nay ACV đang triển khai.

Ngoài ra, ACV đã hoàn thành việc khảo sát, lên phương án lắp đặt thiết bị, kết nối hệ thống thu không dùng tiền mặt và tự động không dừng (ETC), cơ bản hoàn thiện giải pháp kỹ thuật lắp đặt thiết bị, sẵn sàng để triển khai thực hiện thu thí điểm tại các cảng hàng không trực thuộc tổng công ty.

Tuy nhiên, về mặt pháp lý, đại diện ACV cho biết: Việc triển khai thu phí không dừng tại các cảng hàng không đang vướng mắc do quy định về tài khoản thu phí tại Quyết định số 19/2020 của Thủ tướng Chính phủ và Thông tư số 45/2021. 

Theo quy định, tài khoản thu phí (còn gọi là tài khoản giao thông) chỉ để trả phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử không dừng. Do vậy, ACV đề nghị Bộ GTVT và Cục Đường bộ Việt Nam chấp thuận cho phép doanh nghiệp triển khai thực hiện hình thức thu không dùng tiền mặt, thu tự động không dừng và hướng dẫn thủ tục pháp lý liên quan đến sử dụng tài khoản giao thông nêu trên tại các cảng hàng không mà ACV đang quản lý, khai thác.

Phan Trang