Quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn còn ở mức khiêm tốn

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, việc đưa hệ thống giao dịch trái phiếu riêng lẻ vào vận hành đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Bộ Tài chính trong việc phát triển thị trường tài chính nói chung, thị trường chứng khoán nói riêng, nhằm tạo ra kênh huy động vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế. 

Đặc biệt, hệ thống trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đi vào hoạt động sẽ giúp cho cơ quan quản lý khâu quản lý và người dân, doanh nghiệp sẽ giám sát, nâng cao tính công khai, minh bạch thị trường.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, mục tiêu phát triển đồng bộ và cân bằng giữa thị trường tài chính và thị trường tiền tệ là một trong những vấn đề hết sức quan trọng của nền kinh tế Việt Nam và luôn luôn được Đảng và Chính phủ quan tâm. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Việt Nam đã hình thành và đóng góp lớn cho sự phát triển nền kinh tế và thực sự được quan tâm và phát triển trong 5 năm trở lại đây.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp rất sôi động, tính đến cuối năm 2022, dư nợ của trái phiếu doanh nghiệp khoảng 1,2 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 12,6% GDP, bằng 10% tổng dư nợ tín dụng, cho thấy đây là kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế.

Cùng với sự phát triển thị trường, Việt Nam cơ bản xây dựng được một khuôn khổ pháp lý, khuyến khích thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển. Tuy nhiên, so với tiềm năng và tương quan với thị trường trong khu vực thì quy mô của thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn ở mức khiêm tốn.

Hiện nay, dư nợ toàn thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam chỉ khoảng 13% GDP, trong khi đó, các nước trong khu vực như Malaysia là 56%, Singapore là 88% và Thái Lan là 25% GDP.

Trong quá trình phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã xuất hiện những vấn đề bất cập như tái cơ cấu chưa cân bằng giữa phát hành ra công chúng và phát hành riêng lẻ. Số đông các doanh nghiệp phát hành trái phiếu huy động vốn thuộc về những ngành khá nhiều rủi ro. Cá biệt, một số doanh nghiệp còn vi phạm pháp luật công bố thông tin và sử dụng sai mục đích huy động vốn trái phiếu.

Nâng cao chất lượng và phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ

Để nâng cao chất lượng và phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, cần ưu tiên các thị trường tập trung, có sự quản lý hiệu quả của cơ quan nhà nước và sự minh bạch để người dân và doanh nghiệp giám sát, giúp cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển lành mạnh, ổn định, minh bạch, an toàn và bền vững.

Do đó, việc ra đời hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ là hết sức cần thiết, góp phần tạo ra nền tài chính đa dạng, hỗ trợ doanh nghiệp huy động vốn trung và dài hạn để phát triển đất nước, nhằm giảm phụ thuộc quá nhiều vào kênh tín dụng ngân hàng. Đây là mục tiêu được Chính phủ đề ra và các cơ quan quản lý, đơn vị tổ chức liên quan quyết tâm thực hiện hiệu quả.

“Với tinh thần đó, việc khai trương hệ thống giao dịch doanh nghiệp trái phiếu riêng lẻ mới chỉ là bước đầu, chúng ta còn nhiều việc phải làm ở phía trước”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói.

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, trước hết phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp từng bước là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho doanh nghiệp; xây dựng và phát triển thị trường phù với mức độ phát triển nền kinh tế, tiếp cận các thông lệ, chuẩn mực quốc tế, mở rộng và kết nối với thị trường khu vực và quốc tế.

Bên cạnh đó, nâng cao tính minh bạch, công khai của thị trường, thúc đẩy, tăng cường quản trị và công khai thông tin doanh nghiệp, bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của các chủ thể tham gia thị trường; thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin trên thị trường để tổ chức hoạt động và cung cấp dịch vụ đáp ứng yêu cầu của tổ chức và cá nhân tham gia thị trường.

Để đạt được mục tiêu trên, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đề nghị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, ngân hàng thanh toán là Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) và các cơ quan liên quan triển khai một loạt giải pháp.

Cụ thể là tiếp tục hoàn thiện thể chế chính sách, tổ chức thị trường hoạt động ổn định, an toàn, thông suốt; cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho các tổ chức phát hành trái phiếu doanh nghiệp, bao gồm cả phát hành ra công chúng và phát hành riêng lẻ.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng đề nghị các đơn vị trong ngành chứng khoán tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật, thông tin về tình hình thị trường, đào tạo kiến thức tài chính cho nhà đầu tư và tăng cường kiểm soát, xử lý tin không chính thống, sai sự thật, ảnh hưởng tiêu cực tới thị trường.

Đồng thời nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ của các tổ chức trung gian, các công ty chứng khoán từ khâu tư vấn phát hành cho đến hỗ trợ doanh nghiệp phát hành, kiểm soát đối tượng tham gia đầu tư, nâng cao đạo đức nghề nghiệp của công ty chứng khoán.

Cơ quan quản lý tiếp tục tăng cường giám sát, xử lý nghiêm các vi phạm trong hoạt động phát hành, đầu tư và cung cấp dịch vụ liên quan đến trái phiếu, đảm bảo tính công khai minh bạch của thị trường.

Tăng cường tính minh bạch, nâng cao thanh khỏa của thị trường trái phiếu

Theo Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Vũ Thị Chân Phương, sự ra đời của hệ thống trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được kỳ vọng sẽ giúp tăng cường tính minh bạch, nâng cao thanh khoản, giúp cơ quan quản lý, thành viên thị trường, công chúng đầu tư có thêm thông tin về thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ từ sơ cấp đến thứ cấp.

Đồng thời, nâng cao tính tự chịu trách nhiệm của nhà đầu tư trong việc mua bán trái phiếu, tăng cường hiệu quả giám sát của cơ quan quản lý nhà nước với việc tuân thủ các quy định của pháp luật về giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, các sở giao dịch chứng khoán, Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) và ngân hàng thanh toán Vietcombank có trách nhiệm đảm bảo thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ vận hành liên tục, ổn định và an toàn.

Ông Phạm Quang Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cho biết, Vietcombank đã chủ động xây dựng hệ thống thanh toán chuyên biệt cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, trên cơ sở các chuẩn mực thanh toán tiên tiến nhất, đáp ứng các yêu cầu của cơ quan quản lý.

Hệ thống thanh toán này đảm bảo khả năng vận hành thông suốt an toàn toàn và bảo mật. Đáng chú ý hệ thống đáp ứng yêu cầu thanh toán tức thời, thông tin mua bán trái phiếu được cập nhật theo thời gian thực đến từng nhà đầu tư. Đây là yếu tố mới, tạo điều kiện cho dòng vốn nhà đầu tư được luân chuyển nhanh, các thông tin giao dịch được quản lý kịp thời, minh bạch và hiệu quả./.