DQS có vai trò quan trọng trong chuỗi liên kết giá trị của ngành dầu khí

Ngày 5/4, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Trưởng ban Chỉ đạo xử lý các tồn tại, yếu kém của một số dự án và doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành Công Thương cùng đoàn công tác đã đi kiểm tra, khảo sát thực tế và làm việc với Công ty Công nghiệp tàu thủy Dung Quất (DQS).

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu phải quán triệt nghiêm túc chỉ đạo của Bộ Chính trị, Chính phủ về xử lý các dự án yếu kém kéo dài, căn cứ vào tình hình thực tế, thị trường, tình hình quản lý vốn và tài sản, cũng như hoạt động của công ty để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, chỉ đạo xử lý dứt điểm tồn tại của các dự án.

Tại cuộc họp lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí (PVN) đã báo cáo tóm tắt về quá trình tiếp nhận DQS và PVN, tình hình hoạt động của DQS sau khi tiếp nhận, đồng thời đề xuất các phương án xử lý.  

PVN cho biết, sau khi tiếp nhận từ Vinashine (từ tháng 7/2010), tập đoàn đã triển khai tái cơ cấu DQS. Về nhân sự, từ hơn 2000 lao động đã sắp xếp lại DQS còn hơn 600 người, hiện tại thu nhập bình quân của công nhân 10 triệu đồng/ tháng; tái cấu trúc lại thị trường và sản xuất;…  

Từ 2010 đến nay, số lượng tàu được DQS sửa chữa, đóng mới, hoán cải là 182; trong đó, 68 dự án trong ngành, 30 dự án nước ngoài,… tổng doanh thu trên 8000 tỷ đồng. Hiện DQS đang lỗ hơn 2600 tỷ đồng, do giai đoạn trước bàn giao để lại.

PVN đã tính toán các phương án: Chuyển đổi định giá DQS bán đấu giá tài sản; phương án phá sản DQS theo quy định của pháp luật; tiếp tục tái cơ cấu DQS hoặc thành lập đơn vị mới trên cơ sở chuyển những tài sản, nhân lực của DQS sang và thanh lý những tồn tại.

Nhấn mạnh vai trò quan trọng của DQS trong chuỗi liên kết giá trị của ngành dầu khí, PVN mong muốn tiếp tuc duy trì và nâng cao hiệu quả của hoạt động của DQS, bảo đảm công ăn việc làm cho hơn 600 lao động. 

Trên cơ sở đó, PVN đề nghị cấp có thẩm quyền phương án tiếp tục tái cơ cấu DQS, đề xuất một số giải pháp về đầu tư, tài chính để tái cơ cấu hiệu quả DQS trong thời gian tới.

Phải có cơ chế đặc thù để đưa DQS thoát ra khỏi “ma trận”

Tại cuộc họp, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp Nguyễn Hoàng Anh cho rằng, PVN đã tiếp nhận dự án trong tình trạng phá sản. Nhưng nếu loại trừ những tồn tại hạn chế từ giai đoạn trước để lại, thì dự án đang hoạt động tốt và có tiềm năng phát triển. Do đó, “phải mạnh dạn, dám nghĩ, dám làm, có cơ chế đặc thù, để tái cơ cấu, đưa DQS thoát ra khỏi “ma trận”.

Nhấn mạnh đây là việc rất phức tạp, rất khó, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu các bộ ngành phân tích rất rõ các vấn đề gốc rễ của các vướng mắc trong xử lý dự án, tính toán cặn kẽ từng khoản “được, mất, hơn, thiệt” để đề xuất giải pháp chi tiết, cụ thể, khả thi.

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Đình Thọ cho rằng trong câu chuyện xử lý dự án DQS, “bảo toàn vốn là một chuyện nhưng bảo đảm sự phát triển trong tương lai mới là quan trọng”. 

Do đó cần phần tích rất kỹ, tồn tại, vướng mắc nào, cái gì chưa giải quyết được thì quây lại cho gọn, còn cái gì chia sẻ được, thì phải rõ ràng. Cái còn lại thì tập trung phục hồi và phát triển. Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho rằng, với những tài sản hiện tại và thực tế thị trường, DQS có thể “sống và phát triển được”.

Đại diện Bộ Tài chính, quan trọng nhất để xử lý cho DQS phải có sự đột phá về cơ chế, do đó cần tính toán cặn kẽ phương án để đề xuất với cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. 

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Bùi Ngọc Lam bày tỏ sự ủng hộ làm sao để DQS tốt lên. Quan trọng nhất là phải phân tích rõ hơn đầu ra cho bài toán bảo đảm khi đưa vốn vào phải khả thi.

Đại diện Bộ Tư pháp cho rằng, từ góc độ pháp lý, đối với việc xử lý một doanh nghiệp phương án đầu tiên nên được nghĩ đến là tái cơ cấu, “hà hơi tiếp sức” để doanh nghiệp phục hồi và phát triển. Thứ 2 là bán. Còn phá sản chỉ là phương án cuối cùng.

Tái cơ cấu DQS là phương án hợp lý

Đại diện Ngân hàng Phát triển bày tỏ chia sẻ đồng hành trách nhiệm với PVN. Trong các phương án của PVN, Ngân hàng cho rằng phương án tiếp tục hoạt động, tái cơ cấu DQS là phương án đỡ tổn hại hơn và nếu quyết tâm, chúng ta có thể thực hiện được phương án này. Đề nghị DQS tập trung quyết toán, đề nghị các bộ ngành quan tâm ủng hộ tối đa các đề xuất của PVN liên quan đến tài chính để xử lý dứt điểm.  

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung đề nghị PVN tiếp tục cụ thể hóa các phương án, để các bộ ngành có cái nhìn chi tiết hơn, tổng thể hơn và “xắn tay áo” cùng làm. Đề nghị PVN nên tập trung vào 2 phương án, là tái cơ cấu, hay phá sản và phải có đánh giá, phân tích tác động đầy đủ.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Hồng Minh đề nghị rà soát kỹ lưỡng tất cả các số liệu; đề xuất cơ chế để giải quyết vấn đề quyết toán. Bộ Xây dựng cho rằng khu vực Dung Quất là khu vực trọng điểm quốc gia, động lực của miền Trung, do đó PVN nghiên cứu thêm các cơ hội để phát triển mới để có thêm đầu ra cho DQS. 

Quảng Ngãi sẽ tạo mọi điều kiện để DQS phục hồi, phát triển

Về phía địa phương, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh đánh giá cao đề xuất của các đại biểu trên tinh thần ủng hộ phương án tái cơ cấu DQS. 

“Chúng ta giải quyết khó khăn cần những con người dũng cảm, cao thượng, chấp nhận rủi ro mới giải quyết được”. Quảng Ngãi mong giải quyết vấn đề của DQS càng sớm càng tốt, không để tồn tại kéo dài.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho rằng phương án khả thi nhất là duy trì hoạt động của DQS theo hướng tái cơ cấu, giữ chân các lao động chất lượng cao, vì sự phát triển của công nghiệp đóng tàu, cũng như định hướng phát triển kinh tế biển, kinh tế vùng trong tương lai.

Tất cả những gì thuộc trách nhiệm của địa phương, Quảng Ngãi sẽ tạo mọi điều kiện để DQS phục hồi, phát triển, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi khẳng định.

Đề xuất phương án khả thi để xử lý dứt điểm tồn tại của dự án DQS

Phát biểu tại cuộc làm việc, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị PVN, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp tiếp thu ý kiến phát biểu của các bộ ngành, địa phương, phối hợp với các bộ ngành để hoàn thiện phương án đối với DQS để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, báo cáo Bộ Chính trị trong tháng 6 tới. Bảo đảm báo cáo và các phương án đề xuất phải trung thực, khách quan, đầy đủ, khả thi, rõ ràng.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, DQS hoạt động trong lĩnh vực quan trọng để phát triển công nghiệp đóng tàu, phát triển kinh tế biển. Tuy nhiên dự án không hiệu quả, tài chính mất cân đối, hoạt động hết sức khó khăn nên được bàn giao từ Vinashin cho PVN. Dù các cấp có thẩm quyền rất quan tâm, chỉ đạo, nhưng đến thời điểm hiện nay tiến độ xử lý chưa đạt mục tiêu đề ra.

Nhấn mạnh, yêu cầu đặt ra là sớm hoàn thành đề xuất phương án khả thi để xử lý dứt điểm, Phó Thủ tướng yêu cầu “các đồng chí căn cứ vào chỉ đạo của Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ và thực tế hiện nay để đánh giá và đề xuất phương án”. Chỉ khi nào không còn phương án nào khác mới tính đến chuyện phá sản.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nêu rõ: Phương án tiếp tục tái cơ cấu DQS được các bộ ngành và địa phương rất quan tâm. 

Nếu PVN chọn phương án này thì phải đánh giá kỹ tình hình thị trường, các tiềm năng lợi thế, định hướng phát triển ngành, đầu ra cho sản phẩm để xây dựng phương án tái cơ cấu trên cơ sở các căn cứ, lập luận thuyết phục, đánh giá kỹ tác động của các phương án, hạn chế tối đa các tổn thất, báo cáo xin ý kiến những vấn đề vượt thẩm quyền.

Phó Thủ tướng cũng đề nghị các bộ, ngành căn cứ vào chức năng, thẩm quyền của mình khẩn trương xử lý dứt điểm các vướng mắc liên quan đến dự án; tiếp tục phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ Tập đoàn PVN, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp sớm hoàn thiện đề án.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu PVN và Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, đến ngày 15/5/2023 trình Thủ tướng Chính phủ đề án xử lý DQS./.

Trần Mạnh